Арылатын газдардан күкірт қышқылын өндіру технологиясы
Жоспар
Кіріспе 3
1 ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ 5
1.1 Жезқазған мыс зауытында күкірт қышқылын өндіруге арналған шикізат 5
1.2 Шығарылатын газдардан күкірт қышқылын өндіру технологиясы 5
1.2.1 Жуу бөлімі 6
1.2.2 Құрғату бөлімі 7
1.2.3 Контактілі - компрессорлы бөлімі 7
1.2.4 Абсорбциялық бөлімі 8
1.2.5 Жабдықтар сипаттамасы 9
1.4 Контактілік аппаратының құрылмасы мен әрекет принципін қысқаша сипаттау 12
2 АРНАЙЫ БӨЛІМ 14
2.1 Технологиялық ішкешеннің басқару объектісі ретінде сипаттамасы 14
2.2 Бақылау және реттеу жүйесінің қысқаша сипаттамасы 15
2.3 Тарамдалған ішкешеніннің басқару мәселесінің құрылымын анықтау 16
2.3.1 Басқару жүйесінің қызмет етуінің жалпы алгоритмі 18
2.3.2 Ақпараттық қамсыздандыруы 22
2.4 ТҮАБЖ техникалық қамтамасыздандыруы 23
2.1.5 Бағдарламалық қамтамасыздандыруы 24
2.6 Автоматтандырудың функционалдық сұлбасының сипаттамасы 26
3 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ 27
3.3 Автоматтандыруды енгізуден экономикалық тиімділігін анықтау 33
4 ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ 35
4.1 Техникалық шаралар 37
4.2 Электр қауіпсіздікті қамтамасыз ету 37
4.2.1Ауа алмасуды ұйымдастыру 37
4.2.2 ЭЕМ машиналық залында өндірістік шуды төмендету шаралары 38
4.3 Табиғи және жасанды жарықты ұйымдастыру 39
4.4 Өртке қарсы шаралар 40
4.5 Қоршаған ортаны қорғау 40
Қорытынды 42
Әдебиеттер тізімі 43
Кіріспе
Қазіргі кезде шикізатты кешенді түрде өндеу мәсілісі өндеу өндірісінде маңызды мәселелерінің бірі болып табылады.. Әсіресе, бұл мәселе өңделіп, атмосфераға шығарылатын күкіртті газдарды бірегейлендіру мәселесі маңызды орын алатын көптеген түсті металлургия өндірістеріңе тән. Қазіргі замандағы күкіртті газдарды бірегейлендірудің негізгі әдісі күкірт қышқылы өндірісі болып қала береді.
1 ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1 Жезқазған мыс зауытында күкірт қышқылын өндіруге арналған шикізат
Күкірт қышқылын өндіруге арналған шикізат ретінде электр пештер - ден (8О2 концентрациясымен 3% дейін және 50 мың м3 газ шығынмен) және конверторлардан (8О2 концентрациясымен 10% дейін және 60-70 мың м газ шығынмен) шығатын шаң ұстау бөліктерде шаңдардан тазартылған газдар, сондай-ақ күкірт жағушы құрылғыларда қарапайым күкіртті жаққанда алынатын газдарды айтады.
Күкірт қышқылы өндірісіне келетін газдардың химиялық кұрамы 1-кестеде келтірілген.
1.2 Шығарылатын газдардан күкірт қышқылын өндіру технологиясы
ЖМЗ күкірт қышқылы цехы жуу бөлігінен (ЖБ), құрғату – абсорбциялық (КСБ), контактілі - компрессорлы бөлімінен және дайын өнімдер қоймасынан тұрады. Контактілік әдісімен Н2 SO4 алу процесі келесідей негізгі амалдардан тұрады:
1.2.3 Контактілі - компрессорлы бөлімі
Барлық жүйе бойынша газды тасымалдау үшін компрессорлы бөлімінде 65000 нм3/сағ өнімділікке ие Н- 1050-12-1 - типті жеті газ айдағыш Құбырлар орналастырылған. Олардың төртеуі жұмыс істейді, үшеуі қосарда болады. Жеті газ айдағыш түтіктің 630 КВт қуатты асинхронды қозғалтқышы бар және ол абсорбциялық - қысымдау ұстанымы бойынша жұмыс істейді. (контактілік аппараттары және абсорбциялық бөлімі сығылған, газ жолының қалған бөлігі сиретілген). Компрессорлы бөлімінен кейін 50- 60 С температуралы газ контактілік аппаратының алдындағы жалпы коллекторға беріледі.
2 АРНАЙЫ БӨЛІМ
2.1 Технологиялық ішкешеннің басқару объектісі ретінде сипаттамасы
Контактілік процестерінің мақсаты - күкіртті ангидридтің процестердің жеке сипаттамалары және материалдық ағындар бойынша байланыс жағдайларымен туындаған процесті енгізудің мүмкін болатын аймақтарын сақтай отырып күкіртті тотығудың ең жоғары дәрежесіне жету.
2.2 Бақылау және реттеу жүйесінің қысқаша сипаттамасы
Қазіргі кезде контактілік бөлімінін технологиялық процесін басқару практикасы барлық күкірт қышқылы өндірісі сияқты келесіге әкеледі. Тәжірибелер мен шаралар негізінде ішкешендерді басқару бойынша технологтар нақты өндірістік жағдайлар қажетті кондициялық көрсеткіштері бар өнімдерді шығару бойынша жоспарлық талаптарды ескеріп процестердің бөлшектік технологиялық режимдерін таңдайды.
2.1.5 Бағдарламалық қамтамасыздандыруы
Бағдарламалық қамтамасыздандыру ТҮАБЖ функциясын іске асыратын және ТҚК берілген функцияларын қамтамасыздандыратын бағдарламалардың жиынтығын ұсынады. Оған жалпы және арнайы бағдарламалық қамтамасыздандыруын жатқызамыз.
Жалпы бағдарламалық қамтамасыздандыру тапсырыс берушіге есептеуіш техника құралдарымен бірге бір уақытта жеткізіледі.
3 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ
Берілген дипломдық жобаның экономикалық бөлімі ендірілетін автоматтандырудың экономикалық пайдалығын анықтау үшін орындалады және оған келесі бөліктер кіреді:
4 ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ
Өндірістік қауіптер мен зияндарды талдау күкірт қышқылы цехтарында еңбекті қорғау мәселесінің мәні өте зор, себебі цехтағы температура жоғары болады, ал ауа ылғалдығы және де электролитті ванна үстіндегі ауа күкірт қышқылы мен мыс купоросынан тұратын майда электролит тамшыларымен қаныққан.
4.1 Техникалық шаралар
Өндірістік цехтарда техникалық құрылғылардың істен шығуынан болатын травматизм мен апаттарды болдырмау шаралары техникалық шаралар деп аталады. Оларға жерге қосу, өрттен сақтандыру құралдары, желдету, технологиялық үрдісті техникалық қамтамасыздандыру және қауіпсіздік құралдары кіреді. Цехтардағы жұмысшылар санынан өртке немесе бүліншілікке ұшырау жағдайына арнаулы топтар ұйымдастырылады. Олар арнаулы нұсқау алып, төтенше жағдайында техникалық жағынан дайын болу тиіс.
4.2.2 ЭЕМ машиналық залында өндірістік шуды төмендету шаралары
Е.О. бөлмесіндегі шуды бағалау үшін шудың сипаттамасы қарастырылады, шудың деңгейі децибелмен МЕСТ 16325-76 талабына сәйкес.ЭЕМ жұмысы кезінде дауыс деңгейі 75 дБ-дан аспау керек. ЭЕМ машиналық залының дауысы ретінде, баспа қондырғылар, енгізу-шығару қондырғылары алынады. Магнитті жинау бөліміндегі шу 78-80 дБ құрайды. Басқару пультінде шу шамасы 68-78 дБ-ге дейін жетеді, ал бұл шу нормативті мәнінен жоғары.
4.3 Табиғи және жасанды жарықты ұйымдастыру
Қанағаттан баушы жарықтандыру жұмыс жүргізуді қиындатады, жұмысқа қабілеттілікті және еңбек өнімділігін төмендетуге әкеледі, көздің әлсіреуі мен шаршағандығына ұшыратады. Бұл жұмыстағы келеңсіз жағдайлар мен қатерлі себебі бола алады.
Қалыпты еңбек жағдайлары үшін жұмыс орнының дұрыс жарықтандырылуының мәні зор.
Қорытынды
Түсті металлургия кәсіпорындардың басымды даму аймақтарындағы ауа бассейнін қорғау мен сақтау өзінің қажеттілігің бүгінгі күнге дейін жоғалтпайды. ЖМЗ-ң құрамындағы түсті металлдардың шаңы мен күкіртті қоспалары бар шығын газдарын тазарту қоршаған орта мен адамның денсаулығына зиянын келтіреді.