Көшпелілер серіктестігінің жанрлық живописі
Орыс өнері әр кезде ащы шындықтың бағытын сездіріп тұратын, тарихта ізін қалдырып отырған, ел мойындауына іліккен таланттардан құралса сол таланттардың шығармашылығы сол кездегі өнердің көкейтесті мәселелерінен туындады. Оның ерекшклігі өмірдегі тұрақты ізденісінің бастамасы болды. Қиындығы мен ізденісіндегі қарым қатынасы өнергек деген спслы түрде көзқарасын шын мәнінде өмірде бағалағандығын көрсетеді. Өйткені ол ерлікті, ержүректілікті, батылдылықты талап етеді, және жазушынеың немесе сурктшінің өмірге қатысы яғни өмірдегі оқиғаларға куәгерлілігі еғлдің, халықтың тағдырына тікелей қатысты болды.
Көшпелілер серіктестігінің суретшілер көрмесінде жиналған қатысушылар мен көрермендер өнердің өркендегенін, шарықтау кезіне жеткендігін мойындайды. Осы серіктестікті жалғастырған Петербургтағы артереялық суретшілер болды.
Көшпелі көркемсурет көрмесінің серіктестігі - Россияның прогресшіл демократиялық көркемсурет бірлестігіне енген суретшілерлен құралды. Өнердің статусы жалпылама өзгеріп, демократиялық кескіндемесі өнердің требунасын жаулап алды деуге болады. Енді оны біз И. Н Крамской мен В.В Стасовтың өнерінен, орыс кескіндемесінің маңызды орталығының бірі Москвадағы Третяков галереясынан көруге болады. 1856 жылдары Третяков өзінің алғашқы жұмысын яғни өнер туындыларын жинақтай бастаған болатын, бірақта нақты 1870 жылғы жинақтарынан көшпелілер серіктестігінің суретшілер көрмесінде жиналған қатысушылар мен көрермендер өнердің өркендегенін, шарвқтау кезіне жеткендігін смойындайды.
Өнер жолында көркемдік серіктестікте жол тапқан Архип Иванович Куйнджи 1841 жылы Мариупольде дүниеге келген орыс живописшісі. Алғашында жас кезінде М.К.Айвазовскийден сабақ алды. 1868-72 жылдары Петербургтегі Көркемсурет Академиясының ерікті тыңдаушысы болды. 1892 жылдары прфессор болып, 1893 жылы Көркемсурет академиясының академигі болды. 1894 жылдан бастап осы академияның табиғат көріністері шеберханасының жетекшісі болып тағайындалады. Суреттерінің бояуларының тартымдылығымен, жағу шеберлігімен, образдарының жандылығымен ерекшеленеді. Куйнджи «Владме аралында» (1873), «Ұмыт Қалған деревня»(1874), «Өткінші жауыннан кейін» (1879), «Аққайыңды көкарай» (1879ж бәрі де Третяков галереясында сақталған.) атты шығармалардың авторы.1.(6т.124 бет.) XIX ғасырдың I-шi жартысында пейзаж өнерінде Куйнджи өнері маңызды орын алады.
Федотов пен Перовтың жолын қуушы ретінде «Игор святославичтың қыншақтармен қанды қырғыннан кейін» (1880) картинасында жаңа жолмен жүруге шешім қабылдап, живопистік көркемдік поэтикалық мінезді, болған оқиғаны эквивалентті мінезін табуға алғаш өнерде кіріскен тағы бір орыс өнерінің жолын тарихи жанрға бет бұрғызған суретші Виктор Михаилович Васнецов. Васнецов мамырдың 15 жұлдызында Лопьлл селосында дүниеге келді. Петербург көркем сурет академиясында оқып білім алса, сонда 1893 жылы академик болып сайланды.
Орыстың эпостық тарихи батырлары, соғыс күзетшілері, туған жерін қорғаушылар бейнеленген. Олардың әрбіреуінің белгілі бір мінезі жазылған , мысалы Өр көкірек, дөрекілеу Дабрина, күшті және батыл Илья Муромец және қарапайым да жайлы Алеша (Попытков монументальды стильде салынған). Попович болған тарихтың поэзиялық рухын талап ететін үш батырдың атқа мінген қалпы.
Қолданылған әдебиеттер
1. Традиции и наварство в русской искусстве конца ХІХ – начало ХХ веков.
2.Русское икусства X начало ХХ века. М.М Аленов.
3.История Русского искусства. (М.М Роковой.)
4. Русское искусство ХІХ – ХХ веков.