Мемлекеттік қаржылардың жалпы сипаттамасы
Кез келген қоғамда мемлекет экономикалық өмірге белгілі бір қоғамдық даму моделіне, саяси құрылымына, қалыптасқан әдет-ғұрыпқа, сыртқы факторлар тәрізді факторларға байланысты араласады.
Мемлекеттің экономикалық кызметі белгілі бір функциялары арқылы айқындалады:
Қайта құйылым шығындарына қоршаған ортаның ластануы, вибрация, әр түрлі қолайсыздықтар кіреді. Бұл жағдайларда өндірушілер өздерінің шығындарының бір бөлігін халыққа жүктейді, осыған қатысты өндірушінің шығындары қысқартылады.
Нәтижесінде өндірушінің өндіріс көлемі үлкен болуы мүмкін, яғни тауарды өндіру үшін қажетті ресурстар көбейтілген көлемде түсіп отырады. Шығындарды түзету үшін мемлекет келесі реттеу шараларын жүргізеді:
Мемлекеттік қаржы жүйесінің бір бөлігі болғандықтан, олар мемлекеттік сектордағы экономикадағы өзара байланыстарды қамтитын өндірістік және әлеуметтік қатынастардағы қызметімен байланыста болады.
Мемлекеттік қаржының экономикалық мазмұны мемлекеттің және оның кәсіпорындарының қаржы ресурстарын құру үшін ұлттық байлық пен қоғамдық өнімнің құнын бөлу және қайта бөлумен байланысты ақшалай қатынастар болып табылады. Бұл саланың ақша қатынастарының субъектілері бір жағынан мемлекет, яғни жергілікті билік және басқару органдары, екінші жағынан кәсіпорындар, ұйымдар, мемлекет, азаматтар болып табылады.
Мемлекеттік қаржының функциясы қаржының экономикалық категория ретіндегі атқаратын функцияларымен бірдей болады: бұл бөлу және бақылау қызметі.
Жергілікті бюджеттер әлеуметтік тұрмыстық инфрақұрылымды қаржыландыру рөлін атқарады.
Бюджеттен тыс қорлар арнайы салықтық немесе мақсатты аударымдар және т.б көздер есебінен басқа мақсатты шараларды қаржыландыру қызметін атқарады. Қорлардың автономдығы оларға лауазымды және атқарушы органдардың қатысуынсыз бюджеттен тыс қаражаттардың жедел түрде қолданылу мүмкіндігін береді.