Жер учаскісінің құндылығын бағалау
Жер учаскісінің құндылығы нарықтық және нормативті болып бөлінеді. Бағалаушы бірінші кезекте жер бағасының нормативті ғана емес соңымен қатар сұраныс пен ұсыныс негізінде соңғы кезекте нарықпен де жұмыс атқарады. Бүгінгі күнде көп жағдайда бағалау объектісі жер учаскісіне толық иелік құқығы емес, ұзақ мерзімді жалға алу құқығы болып табылады. Бұл бағалынатын құқық нарықтық жағдайға сәйкес жер учаскісінің құндылығы бұл кезде нарықтық болып келмейді, ұзақ мерзімді жалға алу нарықтық құндылық құқығы болып келеді.
Жер учаскісінің нарықтық құндылығын бағалау үшін келесі ақпараттар болу керек:
Бұл жерде бағалауға «іскер» жақындық қолданылады. Бұл әдістің есептері соңымен қатар бірнеше этаптарда орындалады:
1. Жылжымайтын мүлік жер учаскісінің құндылығы құндылығы мен ғимарат пен құрылыс құндылығына бөлінетін орташалай пропорцияларға есептелінеді. Әдетте бұл үшін жердің нормативті бағасы және құрылыс жұмыстарының бағасы туралы мәліметтер қолданылады.
2. Барлық капитализацияның таза операциялық кірісі қолданылатын коэффициент - орташа өлшенген жалпы капитализациялау коэффициентін аңықтайды. Ол объектің құндылық құндылығынан есептелінеді, яғни, формула бойынша жер құндылығы мен ғимарат пен құрылысқа бөлінеді.
Капитализация әдісі. Жер учаскісінің құны кірісті капитализация арқылы аңыкталынады. Капитализацияның жалпы коэффициенті таза операциялық кіріс аналогының оның сату бағасынақатынасы арқылы келесі формуламен есептелінеді.
R=Yанал/Vанал
бұл жерде,
R- капитализацияның жалпы коэффициенті
Yанал - аналогтың таза операциялық кірісі.
Vанал – аналогтың сату бағасы.
Объектінің бағалауы мүмкін болатын құны келесі формуламен анықталынады: