Кәсіпорын құнын бағалау технологиясы
Жоспар
Кіріспе 3
1 Мәселені анықтау 4
2 Кәсіпорын идентификациясы 4
3 Бағалау объектісін анықтау 4
4 Бағалау күнін анықтау 5
5 Кәсіпорынды алдын ала қарау және бағалауға келісімге келу 9
6 Бағалаудың тапсырмасын және календарлық жоспар құру 11
7 Жалпы деректерді жинау мен жүйелендіру 14
8 Арнайы деректерді жинау мен талдау 15
Әдебиеттер 19
Кіріспе
Кәсіпорын құнын бағалау үрдісі – бұл бірнеше этаптардан тұратын күрделі үрдіс. Кәсіпорынның бүкіл бағалау үрдісін 8 негізгі бөліктерге бөліп қарастыруға болады:
1 Мәселені анықтау
Бағалау кезеңдері келесідей этаптардан тұрады:
2 Кәсіпорын идентификациясы
Идентификация кезінде кәсіпорынның толық және қысқа аты, құқықтық мекеме түрі, оның тіркелген орны, орналасқан жері, өндіру саласы, шығарылатын өнімдердің негізгі түрлері және т.б. көрсетіледі.
3 Бағалау объектісін анықтау
Кәсіпорынды бағалаудың негізгі кезеңі бағалаудың объектісін анықтау болып табылады, яғни бағалауды анықтауға қатысты: кәсіпорындарға мүліктік құқықтардың барлық кешені, кәсіпорынның материалдық активтердің құқығы, акционерлік қоғамның акционерлік капиталға құқығы, кәсіпорынның жарғылық капиталға қатысушының үлесі, кәсіпорынның акциздер пакетіне құқығы немесе т.б. қызығушылықтар. Сонымен бағалау объектісі - бұл мүліктік құқықтың түрлері.
4 Бағалау күнін анықтау
Бағалау күні - бұл бағалау орындалатын кездегі сәт. Кәсіпорынның құндылығы уақыт бойынша өзгереді және бұл өзгерулер қысқа уақыт ішінде де маңызды болуы мүмкін. Осыған байланысты басынан бастап бағалаудың күнін белгілеп қою керек.
Сонымен қатар, таңдау әдісі бағалау қызметтеріне тәуелді болып табылады, мысалға, салықтандыру мақсатында кәсіпорынды бағалау үшін қолданылатын әдістер, оның тарату бағыттауға қолданылуынан айрықша ерекшеленеді және де бұл түсінікті, себебі бір жағдайда объект қызмет етуші кәсіпорын болып бағаланады. Кәсіпорында үлестік қатысу құнын анықтау мен инвестиция құнын анықтау болашақ ақша ағымдарын болжамдау мен оларды дисконттауды қарастырады.
5 Кәсіпорынды алдын ала қарау және бағалауға келісімге келу
Бағалаудың бұл кезеңі келесі қадамдардан тұрады:
6 Бағалаудың тапсырмасын және календарлық жоспар құру
Бағалауға тапсырманы тәртіп бойынша, бағалаушы – эксперт орындайды. Тапсырма беруші бағалау шеңберіндегі тектілікті білімдердің болмауынан. Мұны жеткіліксіз маманданған түрде жасайтынын тәжірибе көрсетеді. Бағалаудың шарттары мен қызметтерін бейнелеудегі нақтылықтың болмауы бағалаудағы қателердің және тапсырыс беруші мен бағалаушы – эксперт арасындағы қатынастағы жанжалдық жағдайлардың себебі болып табылады.
Бағалау жүргізуге мына тапсырмаларды жатқызамыз:
7 Жалпы деректерді жинау мен жүйелендіру
Кәсіпорын құнын бағалау үшін қажетті жалпы деректерге бағаланатын кәсіпорын қызмет ететін нарық жағдайы туралы деректерді, сондай-ақ кәсіпорынның орташа құны туралы деректерді жатқызуға болады.
8 Арнайы деректерді жинау мен талдау
Арнайы деректерге кәсіпорын туралы деректерді және салыстырмалы сатулар туралы деректерді жатқызуға болады.