Предмет: Экономика
Тип: Дипломдық жұмыс
Объем: 62 стр.
|
Закрыть
|
Еңбек ақының экономикалық мәні
Мазмұны
Кіріспе 3
1-бөлім. Еңбек ақының экономикалық мәні және оны жетілдірудің жолдарын қазіргі заманғы ғалымдар мен тәжірибешілердің еңбектеріне шолу жасау 5
1.1 Еңбек ақының экономикалық мәні 5
1.2. Еңбек ақы есебін жетілдіру бойынша ғалымдармен тәжірибешілердің еңбектеріне шолу 8
2 бөлім. “Жиенбай ” ЖШС-ң экономикалық сипаттамасы және оның есеп қаржы жұмысының ұйымдастырылуы 12
2.1. “Жиенбай ” ЖШС-ң экономикалық сипаттама беру 12
2.2. “Жиенбай” ЖШС-ң экономикалық сипаттамасы және оның қаржылық жұмысы мен есебінің ұйымдастырылуы 15
3 Бөлім. «Жиенбай» ЖШС-ң еңбек және оған ақы төлеудің есебі мен
аудиті 19
3.1. Еңбек және оған ақы төлеудің құжатталуы 19
3.3. Еңбек және ақы төлеудің ның аналитикалық және синтетикалық есебі 42
3.4. Еңбек және оған ақы төлеудің аудиті 48
Қорытынды және ұсыныстар 59
Қолданылған әдебиеттер тізімі 62
Кіріспе
Экономикасы дамыған елдерде табыстардың қосындысында еңбек ақы көп үлес алады, яғни әртүрлі еңбектерге төленген еңбек ақы ретінде. Бұл жағдайды 2 үлкен макроэкономикалық көрсеткіштің 1) ұлттық табыстың, 2) тұрғындардың ақшалай табыстарының жалпы сомасын тапқан кезде еңбек ақының алатын үлес салмағынан көруге болады.
Батыстың экономикалық теориясына байланысты ұлттық табыстың құрамында өндіріске әсер етуші факторлардың ( еңбек, капитал, нарықтық қатынастар жағдайында өндірісті дұрыс басқара білу) нәтиежесімен болған ақшалай табыстың барлық көлемі көрсетілуі тиіс. Ұлттық табыстың құрамына экономикадағы бөлінген процестердің негізінде алынған табыстар яғни трансферттер кіргізілмейді. Трансферттердің ең маңыздысы болып әлеуметтік қамтамасыздандыру жағынан алынған түрлі зейнетақылар, жәрдемақылар, степендиялар және мемлекеттік құнды қағаздардан алынған пайыздар саналады. Ал басқа макроэкономикалық көрсеткіш тұрғындардың ақшалай табыстарының ұлттық табыстан айырмашылығы оның құрамына акционерлік қоғамның бөлінбеген пайдасын кіргізбейді ал кіргізілетіні әлеуметтік трансферттер мен мемлекеттік құнды қағаздар бойынша тұрғындарға төленетін пайыздық төлемдер.
Осы диплом жұмысының зерттеу объектісі болып «Жиенбай» ЖШС табылады. Жұмысты орындау кезінде Қазақстан Республикасының “Бухгалтерлік есеп туралы заңы”, “Қазақстан Респуликасының қаржылық есеп стандарттары”, «Жиенбай» ЖШС жылдық есеп мәліметтері қолданылды.
Дипломдық жұмыстың теоретикалық және әдістмелік негізі болған ғалымдардың және тәжірибиешілердің еңбектері, инструкивтік және нормативтік құжаттар, іс жүзіндегі заңдар мен заңнамалар
Тақырып бойынша диплом жұмысында келесі әдістер қолданылды: салыстыру, талдау әдістері, теоретикалық және нақты материалды тұжырымдау, статистикалық топтастыру, баланстық тұжырым, екі жақты жазу, түгелдеу, бағалау.
Дипломдық жұмыс 63 бетте жазылған: кіріспе бөлімнен, ғалымдар мен тәжірибиешілердің еңбегіне шолу бөлімінен, кәсіпорынның ұйымдық - экономикалық сипаттамасы негізгі бөлімнен және қортындыдан, сонымен бірге 5 кестеден тұрады.
Күтілетін нәтижие болып еңбек және оған ақы төлеудің есебімен мен аудитін кәсіпорындарда тиімді ұйымдастыру жолдарын және жетілдіру бағыттарын қарастыру болып табылады.
1-бөлім. Еңбек ақының экономикалық мәні және оны жетілдірудің жолдарын қазіргі заманғы ғалымдар мен тәжірибешілердің еңбектеріне шолу жасау
1.1 Еңбек ақының экономикалық мәні
Еңбек адамның мақсатқа сай қызметі. Еңбектің көмегімен адам өз қажетін өтеу үшін табиғатты өзгертеді, өзіне лайықтап икемдейді.Адамның тіршілік етуінің негізгі шарттарының бірі де еңбек. Адамды адам еткен деп айтудың өзі де жайдан-жай емес. Адам еңбек арқылы хайуанаттар дуниесінен бөлініп шықты, табиғат күштерін игере отырып, оны өз муддесіне пайдаланды, еңбек құралдарын жасауды игерді, қабілетін дамытты, білім алып, оқу өнер, ғылымды игерді.
1.2. Еңбек ақы есебін жетілдіру бойынша ғалымдармен тәжірибешілердің еңбектеріне шолу
Енбекті жетілдіру, жабдықтау жүйісін және еңбек жөніндегі шараларды орнықтыру әдістерін зорделемейтін экономиқалық инженерлік әліметтеуге ғылым. Енбекті жетілдерудің негізгі жабдықтары орталықтандылыған аудит нормативті материалдар, өлшем құралдары, еңбек процесстерін талдау компьютерлік техника болып есептеледі. Еңбек тұралы XX ғасырдың екінші жартсында ғылымдар ашық жарламай бастаған. Оның бастауыштардың бірі Ф.У Тейлор(29) көп жылдғы зертеулерінің басты проблемалары өндірістік процестереңбек және басқару.
2.2. “Жиенбай” ЖШС-ң экономикалық сипаттамасы және оның қаржылық жұмысы мен есебінің ұйымдастырылуы
“Жиенбай ” ЖШС-ң өзінің есеп жұмысын Қазақстан Республикасы президентінің заң күші “Бухгалтерлік есеп туралы” жарлығына сәйкес жүргізіледі. Оның өзінің есеп шоты бар. Оған Темірбанк қызмет етеді. Сонымен бірге негізгі нормативтік құжаттар ретінде бухгалтерлік есеп стандарты және оларға методикалық нұсқаулар, сонымен қоса кәсіпорынның жұмыс шоттары жасалған негізгі шоттар жоспары пайдаланылады.
3 Бөлім. «Жиенбай» ЖШС-ң еңбек және оған ақы төлеудің есебі мен аудиті
3.1. Еңбек және оған ақы төлеудің құжатталуы
Еңбек жайлы есеп беруде көп салалы қызмет атқаратын кәсіпорынның жұмысшылары мен қызметкерлерін негізгі қызмет атқаратындар және негізгі емес қызмет атқаратындар деп екі топқа бөледі.
Атқаратын қызметтеріне қарай кәсіпорындар мен ұйымдардың жұмысшылары мен қызметкерлері жұмысшылар мен қызметкерлер болып екіге бөлінеді. Қызметкерлер тобы басшылар, мамандар және тағы басқа да топтарға бөлінеді.
Басшылар қатарына – президент, ректор, директор, меңгеруші, тағы басқалар жатады.
Мерзімді еңбек ақыға жұмысшылар мен қызметкерлердің түнгі уақытта істеген жұмысына есептелетін қосымша төлем, мерзімнен тыс уақытта істеген жұмысына есептелетін қосымша төлем, демалыс немесе қосымша мейрам күніне төленетін төлемдер, жұмыстың ауырлығы мен зияндығына төленетін қосымша төлем, өнім өндірудегі ақауға байланысты төлемдер, біреудің орнына жұмысты арқарғаны үшін төленетін төлем, тағы басқа төлемдер және өзіне белгіленген жұмыс уақытында істегеніне есептелетін төлемдер жатады.
3.3. Еңбек және ақы төлеудің ның аналитикалық және синтетикалық есебі
Ұйымдарда жұмысшылар мен қызметкерлерге төленетін кейбір төлемдердің мөлшері олардың өткен уақыттағы алған еңбекақысының орташа мөлшеріне байланысты есептеледі. Орташа еңбекақының сомасына байланысты есептелетін мұндай төлемдерге мыналар жатады:
3.4. Еңбек және оған ақы төлеудің аудиті
Жұмыскерлермен еңбек ақы бойынша есеп айырысудың аудитінің міндеті күшіндегі еңбек және жалақы есебін жүргізу ережелерінің, тәртіптерінің сақталуын және бухгалтерлік есептің жағдайын, сондай – ақ еңбек ақы бойынша жүргізіліп отырған есеп айырысулардың нормалар мен нормативтік құжаттардың талаптарына жауап беретіндігін анықтау болып табылады.
Қорытынды және ұсыныстар
Жалақы-еңбек құнының (бағасының) ақшалай өлшемі. Қазақстан Республикасының аралас әлеуметтік бағытталған наықтық экономикаға көшу кезінде минимальды деңгейдегі еңбек ақыны мемлекет кепілдендіреді және жоғарғы деңгейдегі еңбек ақыға шек қойылмайды. Бұл еңбекті материалды ынталандырудың және еңбек өнімділігін арттырудың басты құралы ьолып, қоғамдық өндірісті тиімді дамытуға ықпал етеді.
Қолданылған әдебиеттер тізімі
1. ҚР –ң « Еңбек туралы заңы » 10.12.1999 жылғы .
2. ҚР –ң « Тұрғындарды еңбекпен қамту заңы » 23.01.2001жылғы
3. “Бухгалтерлік есеп және қаржылық есеп беру туралы” заң, 26.12.95, 2002ж. өзгертулер мен толықтырулар № 2732.
4. «Бухгалтерлік есеп және қаржылық есеп беру туралы» Заң 28.02.2007 жыл №234-III.
5. Қаржылық есеп берудің Ұлттық стандарттары № 2 - Алматы : ЛЕМ, 2007 ж. Май №20-21; «Налоговый вестник»
6. Қаржылық есеп берудің Ұлттық стандарттары бойынша типтік шоттар жоспары № 2 - Алматы : ЛЕМ, 2007 ж. Май №20-21; «Налоговый вестник»
7. Қазақстан Республикасының Салықтық Кодексі ( өзгертулер мен толықтырулар) – Алматы: Центральный дом бухгалтера, 2008ж.
8. Назарбаев Н.А. Қазақстан-2030жыл.
9. Маркс К. Капитал.// Маркс К., Энгельс Ф. Соч.-Т.25-ЧП.
10. Нұсқау ( орыс тілінде) Организации и оплаты труда работников в случаях, предусмотренных трудовым законодательством РК // Бухгалтер Бюллетені 1999жылғы , № 22, .2-5беттер // Еңбек сұрақтары – 1999 жылғы, № 1, 5-9 беттер
11. Адамчук В.В. және басқалары. Еңбек экономикасы : Оқулық. 1999 жылғы.-431 беттер
12. Ашитов З.Д. «Қазақстанның хұқы»: Оқулық .2003 жыл- Алматы.:995.-310 беттер.
13. Булатов А. С. «Өтпелі экономика кезеңінде еңбек ақыны реттеу» //Қазақстандағы еңбек //. -2004 жылғы .-01. 7-10 беттер
14. Байтурсынова А. «Нақты еңбекті суреттеу» // Деловая неделя. -2003жылғы . -11. апр. (№14 ). 3 беттер
15. Бенке И. «Қызметтер көрсету нарығында еңбек ақы ынталандыру көзі ретінде» // АЛЬПАРИ. – 2002жылғы . №2-3. - 53-55беттер
16. Берешев С. «Еңбекпен қамтудың ерекшеліктері » // Қазақстандағы еңбек .-2004 жыл. - 9 . 4-8 беттер
17. Бизнес Софт Трейдинг Экономика предприятия: Курс лекции. - М.: Инфра- М,2002жыл.-288беттер
18. Дурановская Г. « Демалысқа шығу уақыты және демалыс уақытына төлемақы есептеу тәртібі» // БУХГАЛТЕР БЮЛЛЕТЕНІ.-2001жылғы . –№23. - 3-4 беттер
19. Добрынин А.И. « Еңбек ақы төлеу тәртібі» //БУХГАЛТЕРЛЕРДІҢ СЫРТҚЫ МЕКТЕБІ//. – 2000 ЖЫЛҒЫ . - 9-10. 17-35 беттер.
20. Искаков Н.А. «Жұмыссыздық және онымен күрес» //Саяхат. -2002 жылғы. №3-4. 41-44 беттер.
21. Катарбаева А. «Қазақстан Республикасында еңбекке ақы төлеу туралы»
22. //Экономика и статистика.// -2004. -4.. 76-80 беттер. – 2сурет.,5кесте .
23. Кондраков Н.П.Дондраков И.Н., Бухгалтерский учет в бюджетных организациях /Н.П. Кондраков, И.Н Кондраков. -2-е изд., перераб и доп. -М.Проспект,2000жылғы. – 224беттер.
24. Курасова А. « Еңбек ақыжүйесін автоматтандыру» //Бухгалтер+компьютер. – 2000 жылғы.-9..20-24 беттер.
25. Каржова Н. ҚР-да еңбекті нормалау. // Финансы Казахстана. -1999жылғы.-10-11.беттер.58-62.
26. Методические рекомендации по вопросам оплаты труда работников //Труд в Казахстане. Орыс тілінде -2000жыл.-7,.7-14 беттер.
27. Молдажанов Р. «О концептуальных подходах Федерации профсоюзов РКк реформированию организаций заработной платы» // труд в Казахстане . -2000.-7.-c.5-10.
28. Мулдагалиева А. Расходы по оплате труда: Учет труда // Бюллетень бухгалтера. - 2001.-10.-с.9-10
29. Назарова В.Л. Об уровне оплаты труда в РК в 2002 году // Труд в Казахстане .-2007.- №2.-С.32-34 Официальная газета. -2001.- 1-2. - С. 11-12.
30. Еңбек ақы қорына кіргізілетін төлемдер туралы //Бухгалтер.// -2007жылғы .-6 беттер.
31. Радостовец В.К. И. др. Бухгалтерский учет на предприятии. -3-е изд.,доп. И перераб. -А.6:Центраудит - Казахстан. 2002жыл. -728 беттер.
32. Радостовец В.К. Бухгалтерский учет на предприятии Алматы. 1998
33. Сатанов И. «Жекешелендіру кезіндегі төленетін еңбек ақылар» //транзитттік экономика.-2001жылғы . - 1. 84-89 беттер .
34. Ситникова Е. «ACCESS жобасындағы еңбек ақы есептеу тәртібі " // Бухгалтер және компьютер//. – 2007 жылғы .- 2.3.4.5.беттер
35. Тейлор Ф.У. « Әлемдік еңбек ақы есептеу ерекшеліктері » // Қазақстандағы еңбек . -2002жылғы . -№12.-11-13 беттер.
36. Шеденов У. «Қазақстандағы еңбек қатынастарын реттеу »// Қазақстандағы еңбек.-2003. жылғы -11. 4-8 беттер .
37. Эмарсон Г. // Еңбек және оған ақы төлеу жөнінде бухгалтердің үстелдік кітапшасы: Оқулық, -2-басылым., :Фирма «1С» ,1999.-560,00. беттер
38. Фойль О « Шет елдердің экономикалық теориясы»; 1999 жылғы 45-56 беттер
39. “Бюллетень бухгалтера” журнал 2007-2008 (№1-5).
