Предмет: Экономика
Тип: Курстық жұмыс
Объем: 30 стр.
Год: 2009
|
Закрыть
|
Қазақстан Республикасының әлеуметтік - экономикалық дамуындағы зейнетақы қорлары
Жоспар
Кіріспе 3
І-бөлім. Қазақстан Республикасындағы зейнетақымен қамтамасыз ету 4
1.1 Қазақстан Республикасының 1997 жылғы зейнетақы инфрақұрылымы, оның қатысушылары 4
1.2 Зейнетақы қорларының мәні, мақсаты және міндеттері 5
II - бөлім. Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуындағы зейнетақы қорлары 7
2.1 Қазақстан Республикасының зейнетақы жүйесіндегі инфрақұрылымға салыстырмалы талдау 7
2.2 Зейнетақы қорларының елдің әлеуметтік-экономикалық дамуындағы атқаратын қызметтері мен құқықтық негіздері 8
2.3 ЖЗҚ қызметіне экономикалық талдау 20
ІІІ-бөлім. Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық дамуындағы жинақтаушы зейнетақы қорларын дамыту және жетілдіру жолдары 23
Қорытынды 27
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 30
Кіріспе
Әлемнің көптеген елдерінде зейнетақы қорларының жұмысы қайтадан түрлендірілуде. Бұл әсіресе ТМД елдерінде кеңінен етек алады.
1998 жылы Қазақстан ТМД елдерінің арасында бірінші болып өзінің зейнетақы қоры жүйесін реформалауға кірісіп кетті. Зейнетақы реформасына еркіндік беріп, даңғыл жол ашқан (Қазақстан Республикасындағы зейнетақымен қамсыздандыру туралы 1997 жыл 20 маусым) Қазақстан Республикасының заңы болған. Осы негізде бүгінгі күні жаңа зейнетақы жүйесі аяғынан тік тұрды деп айтуға болады.
Қазақстандық зейнетақы қорларының жүйесінің негізінде Чилидегі зейнетақы қорларының жүйесі жатқандығын баса айта кетуге болады. Өйткені бұл жөніндегі Чилидегі 20 жылдық тәжірибе біршама ден қоюға тұрарлықтай. Чили мемлекетінде зейнетақы активтерін зейнетақы қорлары басқарады, олар зейнетақы қорларының салымшыларына зейнетақымен қамтамасыз етудің түрлі схемаларын ұсынады. Ондағы халықтың зейнетақы жинақтары ЖҰӨ-нің 55%-ын құрайды. Зейнетақы қорларының инвестицияларының есебінен елдің тұрғын үй қорының 60% тұрғызылған. Бұл зейнетақы жүйесінің қазіргі кезеңде мемлекеттің әлеуметтік – экономикалық өмірінде қаншалықты маңызды роль атқаратынын байқауға болады.
Қазақстан Республикасының әлеуметтік – экономикалық дамуындағы маңызды рольді Қазақстанның зейнетақы қызмет көрсету нарығы алады. Бұл бүгінгі таңда тұрақты түрде дамып келе жатқан нарықтардың бірі. Қазірдің өзінде-ақ зейнетақы қорларын реформалау оң нәтижеге беріп отырғанын нық айтуымызға болады.
І-бөлім. Қазақстан Республикасындағы зейнетақымен қамтамасыз ету
1.1 Қазақстан Республикасының 1997 жылғы зейнетақы инфрақұрылымы, оның қатысушылары
Қазақстанның зейнетақы қызмет көрсету нарығында, бүгінгі күні, басқа қаржы нарығының сегменттерінен айырмашылығы, тұрақты түрде дамуы.
1997 жылғы 20 маусымда Қазақстанда еліміздегі алғашқы жинақтаушы зейнетақы жүйесін қалыптастырудың негізі болған «Қазақстан Республикасының зейнетақымен қамтамасыз ету туралы» заңы қабылданды. Қазақстан ТМД елдерінің ішінде бірінші болып ескіден қалған азаматтарды зейнетақымен қамтамасыз ету жүйесін жинақтаушы жүйемен қайта қалыптастырды. Жинақтаушы зейнетақы жүйесін реформалаудың қаншалықты артықшылықтары мен оңтайлы жақтары болғанымен әлі күнге дейін көптеген мәселелері шешімін тапқан жоқ.
Жалпы мемлекеттік емес жинақтаушы зейнетақы қоры – салымшылардың міндетті және ерікті зейнетақы жарналарын, сандарға сәйкес түсетін өзге де қаражатты жинауды және алушыларға зейнетақы төлеуді, осындай–ақ зейнетақы активтерін қалыптастыру жөніндегі қызметті және осы Заңда белгіленген тәртіппен оларды зейнетақы активтері жөніндегі компания арқылы инвестициялауды жүзеге асыратын заңды тұлға.
1.2 Зейнетақы қорларының мәні, мақсаты және міндеттері
Қазақстан зейнетақы реформасының басталғаннан бері 7 жыл асып барады. Оны жүргізу объективтілік қажеттілік негізінде болады. Бірақ реформаның нәтижелерімен жүзеге асу әдістері біркелкі бағалануы мүмкін емес. Елдегі болған зейнетақы реформасын бағаламас бұрын зейнет ақы жүйесін қайта құрудың әйгілі варианттарына және кейбір аспектілеріне тоқталып өтейін. Көптеген әрекет етуші зейнетақы жүйесін үлестіру принципіне негізделеді, яғни зейнетақы зейнеткерлердің өздерінің жинақтары есебінен емес, жұмысшылардың жарналары есебінен төленеді. Зейнеткер санының жұмысшылардың санына қатынасының ұлғаюымен байланысты үлестіруші зейнетақы жүйесі кезіндегі жалпы экономикаға және халыққа деген ауыртпашылық өсті. Бұдан бірқатар әлеуметтік – экономикалық саяси мәселелер туындайды, оны тек зейнетақы берушілердің негізі болып табылатын принциптерді түбегейлі өзгерту негізінде шешуге болады. Бұл жүйе бойынша зейнетақы қамсыздандыру деңгейі тікелей зейнетақы аударымдардың тарифімен, зейнеткерлермен жұмысшы халықтың саны және оның еңбекақы деңгейімен қатынасы байланысты.
II - бөлім. Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық дамуындағы зейнетақы қорлары
2.1 Қазақстан Республикасының зейнетақы жүйесіндегі инфрақұрылымға салыстырмалы талдау
«Құрмет» Зейнетақы қоры.
«Құрмет» мемлекеттік емес ашық жинақтаушы зейнетақы қоры салымшыларға зейнетақы қорын өзі таңдау арқылы болашақ зейнетақыларының құралу саясатын дербес таңдауға мүмкіндік беретін зейнетақымен қамтамтамасыз ететін жинақтау жүйесінің шегінде 1998 жылдың 2 наурызында құрылды. «Құрмет» «МЕАЖЗҚ» АҚ Қазақстан Республикасының заңнамасына толық сәйкестік құрылды.
2.3 ЖЗҚ қызметіне экономикалық талдау
Жинақтаушы зейнетақы қорларындағы қазіргі қаржылық менеджментті сипатайттын негізгі ерекшеліктерді атап өтуге болады:
• Әкімшіліктік - шаруашылықтық шағындардың өсуімен жүргізілетін (меншік капиталының көлеміндегі жарғылық капиталдарының көлемі 100%-тен асатын жинақтаушы зейнетақы қорларының бірінші тобы) менеджмент;
• Жинақтаушы зейнетақы қорының инвестициялық қызметінен келіп түсетін таза табыстың өсуімен жүргізілетін (меншік капиталының көлеміндегі жарғылық капиталдың қөлемі 30%-дан аспайтын жинақтаушы зейнетақы қорларының екінші тобы) менеджмент;
• Салымшыларға қатысты пасивтік қызмет ететін және төмен шағындарды қажет ететін (меншік капиталының көлеміндегі жарғылық капиталының үлесі 30% және одан жоғары, алайда 100%-дан ары емес жинақтаушы зейнетақы қорларының үшінші тобы) менеджмент.
Меншік капиталдың өсу динамикасы маңызды. Жинақтық қорлардың капиталға айналуына байланысты оларға қойылатын талаптардың арта түсуінің жағдайында қорлардың қаржылық қызметін бақылау органдарының ЖЗҚ меншік және жарғылық капиталдың өсу динамикасы қатынастығының көрсеткішін өз жұмысында қолдана бастауы қажет. Немесе осы көрсеткішті тіпті пруденциалдық норматив ретінде де енгізуге болады, өйткені ол меншік капиталдың өсімін сөзсіз тездетеді. Меншік капиталдың көлемі жарғылық капиталдың көлемінен төмен болмауы тиіс, өйткені меншік капитал өзінің құрамында қосымша комиссиялық сыйақылар түріндегі табыстады, меншік капиталды инвестициялаудан алынған табыстарды қамтиды. Бұл көрсеткіштің төмендеуі қаражаттардың әкімшілік-шаруашылық қажеттерге асыра жұмсалғанын немесе қордың табыстарының жеткіліксіз екендігін білдіреді.
ІІІ-бөлім. Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық дамуындағы жинақтаушы зейнетақы қорларын дамыту және жетілдіру жолдары
Жинақтаушы зейнетақы қорлары қалыптасып жұмыс жасағаннан бері соңғы мақсатқа жету үшін шешілуі алдынғы жолға қойылған ірілі, ұсақты мәселерді туғызып отыр. Егер, үлкен мәселелер көпшілік алдында талқылап оларды жақын уақыттарда шешілуінен үміттенсек, ал «ұсақ» мәселелер шынына келгенде маңыздырақ емес.
Мемлекеттік бағалы қағаздарға салынған зейнетақы активтері зейнетақы қорларының инвестициялық портфелінде маңызды үлес алуын жалғастыруда. Бұл біздің әрқашан айтып жүрген және маңызды араласуды қажет ететін мәселе болып табылады.
Соңғы кездері мемлекеттік жинақтаушы зейнетақы қорды жекешелендіру туралы болжамды қайтадан айта бастады. Негізінен, менің ойымша мемлекеттік жинақтаушы зейнетақы қорын жекешелендіруі тиіс. Бұл кезде кейбір шарттар сақталуы тиіс. Мысалы:
