Шетелдік Азия халықтарына этнодемографиялық сипаттама
Мазмұны
Кіріспе 3
1 Қазіргі дүние жүзінің этникалық мінездемесі 4
1.1 Тіл құрамы. Этностардың классификациялануы 4
2 Шетелдік Азия халықтарына этнодемографиялық сипаттама 15
2.1 Шетелдік Азия халықтарының өсу динамикасы 15
2.2 Шетелдік Азия халқының тілдік құрамы 16
2.3 Этникалық құрамының қалыптасуы 17
2.4 Қазіргі этникалық құрамы 22
3 Шетелдік Азия халқына аймақтар бойынша сипаттама 24
3.1 Шығыс Азия 24
3.2 Шетелдік Азия. 26
3.3 Оңтүстік – Шығыс Азия 30
Қорытынды 37
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 38
Кіріспе
Дипломдық жұмыстың тақырыбы қазіргі таңдағы өзекті мәселелердің бірі. Өйткені Шетелдік Азия дүние жүзі аймақтарының ішінді хақылының саны бойынша алдыңғы орында тұр және бұл аймақтың көптеген мемлекеттері демографиялық саясат жүргізу арқылы туу деңгейін шектеуде. Шетелдік Азия әлемде халқының саны жағынан алдыңғы орында. 1990 жылдардың ортасында бұл аймақтың халық саны 3, 06 млрд., ал дүние жүзіндегі үлесі 58,2 % болды. Аумағы бойынша (27,2 млн. кв. км. Антарктиданы есептемегенде 20% жерді құрғақ жерлер алып жатыр). Шетелдік Азия, Америка мен Африкадан кейінгі үшінші орынды алып жатыр. Азия халықтарының орналасуында өздеріне тән ерекшеліктері бар. ХІХ ғасырдың басында Азия халқы біршама өсті, басқа елдерге қарағанда оның мөлшері 1650 жылы 60%, ал 1800 жылы 60%-ке өсті. Құндылыққа байланысты халқының саны мен өнімнің азаюы көп.
1 Қазіргі дүние жүзінің этникалық мінездемесі
1.1 Тіл құрамы. Этностардың классификациялануы
Дүние жүзі халықтары тілінің жалпы санын лингвистер 4-5 мың деп анықтады. Дүние жүзі кең байтақ региондарының кейбіреулерінің (оңтүстік Америка, Австралия, Жаңа Гвинея т.б.) аз зерттелуіне және әр түрлі тілдер аралығындағы айырмашылықтар мен бір тілдің диалектілігінің әр түрлілігіне байланысты толық зерттелмеген .Әр халық бір тілде сөйлейді, кейде тіл ішіндегі диалекті - айырмашылығы үлкен болып, халықтың әр топтарының аралығындағы сөйлесу әдеби тілді білмегендер үшін мүмкін емес.
2.3 Этникалық құрамының қалыптасуы
Шетелдік Азия өзінің этникалық құрамы жағынан өте әлсіз. Мұнда бүтінімен алғанда жүздеген халық, бір жанұялық тілге жатады, бірақ әртүрлі топқа жатқызуға болады.
Ежелгі Азияның өркениетті дамыған жерлері: Месопотамияның оңтүстігіндегі Двуречье (б.ғ.д. ІІІ мың жылдықтың басы), Қытайдың Солтүстігі Хуанхэ жазығы (б.ғ.д. ІІ мыңжылдықтың ортасы) жатады.
Көптеген Азия халықтарының тілдік құрамы б.ғ.д. V – ІІ мыңжылдықта қалыптасты.
2.4 Қазіргі этникалық құрамы
Мыңдаған халықтардың ішінде, шетелдік Азия тұрғындарын, көптеген тілдік құрамы мен топтарға жатқызамыз. Олар сан жағынан да өте әртүрлі болып келеді. Мұнда саны бірнеше мың кейде әуелі бірнеше жүзге ғана жетеді; сонымен қатар бұл жерлерде саны 100 млн-ға жететін елдер де бар.
Шетелдік Азия 107 халықтың ішінде мөлшермен 1 млн. адамның төмен, олардың жалпы саны – 2756 адам, немесе бұл аймақта барлық халық саны 97,9 %.
3.3 Оңтүстік – Шығыс Азия
Мұнда Үндіқытай халқының жартыаралы мен жазықтығына – Мьянма, Тайланд, Лаос, Камбоджа, Вьетнам, Малайзия, Сингапур, Индонезия, Бругей мен Шығыс Тимор кіреді. Бұл аймақта тұрғынының өсуі әуелі ХІХ ғ. Байқалған. Ең үлкен елдердің бірі – Индонезия халқының саны күрт өсе бастады; Ява мен Мадура тұрғынының саны 4,5 миллионнан 1815 ж. 1900 ж. 28,4 миллионға жетті, яғни 6 есе. ХХ ғасырдың басында Индонезия тұрғын саны баяулады. 1930 жылы санау бойынша 60,7 млн. болды, Филиппин халқының саны 1789 жылы 1,5 млн. болса, 1903 жылы 7,6 миллионға ал 1939 жылы 16,4 миллионға өсті.
Қорытынды
Қорыта келгенде Шетелдік Азияның халықтың қоныстануы бойынша дүние жүзіндегі ең тұрғылықты аймақ екендігін көруге болады. Дүние жүзінің 60%-тін құрайды. Бұл аймақ демография жағынан аз зерттелген, сондықтан тұрғындар динамикасы жайлы деректер аз. ХІХ ғасырдың басына дейін Азия халқы жылдам қарқынмен өсті, басқа халықтарға қарағанда 1800 жылы шамамен 600 млн. адамды құрайды.