Дүние жүзінің ауыл шаруашылық географиясы
Жоспары:
І. Кіріспе 3
ІІ. Негізгі бөлім: Дүние жүзінің ауыл шаруашылығына жалпы сипаттама. 4
ІІ. 1. Дүние жүзінің егін шаруашылығы. 5-7
ІІ. 2. Өсімдік шаруашылығы және басқа азық-түлік дақылдар 8
ІІ. 3. Азық-түлікке жатпайтын дақылдар 9
ІІІ. Дүние жүзінің мал шаруашылығы 10-12
ІІІ.1. Ауыл шаруашылығы және айналадағы орта 14-15
ІV. Қорытынды 16
V. Пайдаланылған әдебиеттер 17
Кіріспе
Ауыл шаруашылығы-адамның өмірлік қарекетінің ең ежелгі бір саласы, оның түп тамыры ғасырлар мен мыңдаған жылдар тереңінен басталады. Ауыл шаруашылығының маңызы зор екенін бүгінде онымен жер шарының еңбеккер халқының жартысына жуығы шұғылданатынынан-ақ білуге болады. Әрине, бұл цифрдың сыртында елдер бойынша үлкен айырмашылықтар бар екені анық.
Дүние жүзінің ауыл шаруашылығына жалпы сипаттама
Өсімдік шаруашылығында ғылыми техникалық революция «жасыл революция» дегеннің тууына алып келді. Оның мәнісі механикаландырумен, электірлендірумен, химияландырумен, жерді мелиорациялаумен ұштастыра отырып, дақылдардың жоғарғы өнімді сорттарын, ал соңғы кезде сонымен бірге биотехнологияны енгізуде болып отыр. 60-70 жылдары «жасыл революция» дамушы елдерде де басталды. Бірақ, біріншіден, ол ондай елдердің біразын ғана:
Дүние жүзінің егін шаруашылығы.
Дүние жүзінің егістік алаңының шамамен жартысын (0,7млрд. гектардан астам) дәнді дақылдар алады.Дәнді дақылдың алуан түрлері тамақ өнеркәсібінің көптеген салалары үшін, сондай-ақ құрама жем, спирт, т.б. шығаратын салалар үшін шикізат болады.
Өсімдік шаруашылығы және басқа азық-түлік дақылдары
Адамдарды азық-түлікпен қамтамасыз ету үшін астық дақылдардан басқа майлы, түйнек- жемісті, қантты, сергіткіш, көкөніс, жеміс дақылдары да кеңінен пайдаланылады.
Азық-түлікке жатпайтын дақылдар
Талшықты дақылдан ең маңыздысы мақта. Мақта тапшылығының дүние жүзілік өндірісі 15-16 миллион тонна құрайды.
Мал шаруашылығы
Еуропаның, Солтүстік Американың өнеркәсібі дамыған елдерінің көпшілігінің, Австралия мен Жаңа Зеландияның, сондай-ақ Шығыс Еуропаның кейбір елдерінің ауыл шаруашылығының жетекші саласы-осы мал шаруашылығы.
Ауыл шаруашылығы және айналадағы орта
Адамдардың осыған дейін мыңдаған жылдар бойы ауыл шаруашылығымен айналысуы айналадағы ортаға өте үлкен ықпалын тигізіп жердің әр түрлі табиғат зоналарындағы орасан зор территорияларды қамтитын егістік және жайылымдық антропогендік ландшафтың қалыптасуына әсер етті.
Қорытынды
Қай елдің болмасын ауыл шаруашылығы өзара байланысты ірі-ірі екі саладан-егіншілік пен мал шаруашылығынан құралады. Бұл екі саланың ара қатынасы еңбектің не каниталдың қаншалықты жұмсалатынына, жергілікті табиғи жағдайлардың сипатына қарай әр елде әр түрлі болады.
Пайдаланылған әдебиеттер
1. В.П.Максаковский «Дүние жүзілік және әлеуметтік географиясы». Орта мектептің 10-сыныбына арналған оқулық. Алматы «Рауан» 1998 ж.
2. Ю.Н.Гладкий, С.Б.Лавров «Дүние жүзінің экономикалық және әлеуметтік географиясы. Жалпы білім беретін мектептің 10-сыныбына арналған оқулық. Алматы «Мектеп» баспасы. 2002ж.
3. Максаковский В.П. «Социольноэкономическая география мира» І-ІІ-том.