Предмет: Информатика
Тип: Курстық жұмыс
Объем: 62 стр.
|
Закрыть
|
Паскаль тілінің негізгі элементтері
Жоспар
Кіріспе 3
Негізгі бөлім 13
1.1 Турбо Паскальды іске қосу. Компиляциялау 13
1.2 Программа құрылымы. Қарапайым программа 19
1.3 READLN, WRITELN операторлары 23
1.4 Тармақталу. Циклдер. Жай шарт. Құрама шарт 26
1.5 Есептер шығаруда қолданылуы 31
Қорытынды бөлім 36
2.1. Массивтер 36
2.2. Жазбалар 41
2.3. Жиындар 43
2.4. Файлдар 45
Әдебиеттер 62
Кіріспе
XXI ғасырдың 20 жылдарында Ч.Бэббидждің (автоматты) цифрлық есептегіш машиналардың автоматты түрде еспетеу, яғни программалау үлкен өзгеріс әкелген идея болды. Бэббидждің программаларды Жозеф Мари Жаккардың ойлап шығарған тігін станоктары қызметін басқаратын перфокарталарға жазуды қолданған әдісі техникалық жағынан қазіргі ЭЕМ-дегі программаларды сақтаумен еш қатысы болмаса да осы кезеңнен программалаудың дамуы басталды. Ч.Бэббидждің замандасы болған Аду Лавлейс аналитикалық машинаны дұрыс бағалап, дүние жүзіндегі бірінші программист атанған. А.Лавлейс есептеудің әрі қарай жалғасуын басқарудың кейбір тәсілдерінің жолдарын теориялық негіздерін жасаған. Бұл программалау тілі, яғни цикл (айналым) кең қолданылып келеді.
Программаның ерекше жүйесінде технологиялар және компиляциялар және интерпретациялар араластырылған. Жөндеу үрдісінде программа қадам бойынша орындалуы мүмкін, ал нәтижеленетін код машиналық болуы міндетті емес – ол тіпті алғашқы код болуы да мүмкін, өзге программалау тілінде жазылған немесе әртүрлі компьютерді архитектурада интерпретатор көмегімен орындала бастайды немесе машиналық кодқа сәйкес құрылатын абстрактілі процессордың аралық машина тәуелсіз кодымен орындалады.
Негізгі бөлім
1.1 Турбо Паскальды іске қосу. Компиляциялау
Өрнектерді өңдеуде дәстүрлі Паскаль, Бейсик программалау тілдрі жиі пайдаланылады. Программалау тілдері сияқты, Паскальдың өз альфавиті, синтаксисі, семантикасы (жазу түсіндірмелерінің ережелері) бар. Альфавит – программада пайдаланылатын түрлі символдар (әріптер, цифрлар, таңбалар және басқа белгілер), синтаксис – машинаның іс-әрекетін анықтайтын нұсқауларды (командаларды, операторларды), функцияларды, деректер мен өрнктерді жазу ережелері. Олар – машинаға түсінікті шартты белгілерді пайдалана отырып жазылатын үлгілер. Паскаль альфавитінің символдары:
1.2 Программа құрылымы. Қарапайым программа
Паскальда программаның жалпы түрде жазылуы мынадай түрлі бөлімдерден тұрады:
Program <�а
1.3 READLN, WRITELN операторлары
Паскальда енгізу опреаторының жалпы түрде жазылуы:
R E A D (X1,X2,….XN).
Мұндағы xk (k=1,2,…n) енгізілетін мәндерді сәйкес түрде қабылдайтын айнымалылар.
Read операторының алдында мәндері жадқа енгізілуі тиіс айнымалыларды Write операторы арқылы экранда көрсетіп қойған жөн. Мысалы: (1b) – программаның операторлар бөлімін былайша жазу ыңғайлы:
1.4 Тармақталу. Циклдер. Жай шарт. Құрама шарт
Паскальда шартты өту операторы Бейсик тіліндегі сияқты IF операторы арқылы беріледі.: IF - THEN - ELSE (толық түрі); IF - THEN (қысқартылған түрі)
Жазылу үлгілері :
1.5 Есептер шығаруда қолданылуы
Кез – келген бүтін сан енгізіледі де, цифрлар саны анықталып, нәтижесі экранға шығарылады.
PROGRAM CIFR1;
{енгізілген санның неше разрядты екенін анықтау}
USES CRT;
VAR r: integer;
m,n: longint;
BEGIN
Қорытынды бөлім
Паскальдың стандартты операторлары көп емес, олар есте сақтауда көп қиындық келтірмейді.
Турбо Паскальдың ОБП тіліне ұқсас ерекшелігі – арнайы кітапханаларына көптеген өосымша процедуралар, функциялар (ішкі программалар), стандартты айнымалылар мен тұрақтылар енгізіліп қойылған. Мұндай кітапханаларды стандартты модульдер деп атайды. Олардың атаулары: System, Crt, Graph, Printer, Dos, WinDos, Overlay, Strings және т.б. олардың ішінде System модуліне енгізілген айнымалылар, операторлар, процедуралар мен функциялар программаға Uses операторын енгізбей-ақ, тікелей пайдаланыла беріледі. Аталған модульдер жөнінде Турбо Паскальдың 6.0, 7.0 нұсқаларына арналған әдебиеттерде кеңінен қарастырылған. Объект типті деректер Турбо Паскальда Object типі бойынша сипатталады.
2.1. Массивтер
Тәжрибеде біртекті мәліметтер жинағын құрамды бір мән ретінде қарастыру жиі кездеседі. Мысалы: тізбек, вектор, қатар, кесте. Массив дегеніміз индекстелген, типті бірдей, саны шекті элементтердің жинағы. Массив элементінің бір, тіпті бірнеше индексі де болуы мүмкін. Массив индекстерінің типті ретті тип қана бола алады. Массив элементтерінің саны индекстердің саны немесе олардың өзгеру аралығы арқылы анықталады. Массив элементтерінің типіне (базалық тип) ешқандай шек қойылмайды.
2.2. Жазбалар
Саны шекті, әртүрлі типті компоненттерден тұратын мәліметтер құрылымын жазба деп атайды. Компоненттер өріс деп аталады және оларды айыру үшін ат беріледі. Жазба типін сипаттау мына түрде болады:
2.4. Файлдар
Паскаль тілінде компьютер сыртқы жадының (диск, дискета, т.б.) ат берілген аймағын немесе кезкелген логикалық құрылғыны (пернетақта, дисплей, принтер, порт, т.б.) файл деп атайды. Файлдың негізгі 3 сипаты бар:
