Халықаралық маркетинг
Жоспар
Кіріспе 3
І-тарау. Халықаралық маркетингтің ұғымы мен маңызы 4
1.1 Халықаралық маркетингтің мәні 4
1.2 Халықаралық маркетинг ортасы 5
1.2.1 Экономикалық орта 6
1.2.2 Саяси – құқықтық орта 6
1.3 Халықаралық маркетингте қабылданатын шешімдер 8
ІІ-тарау. Халықаралық маркетингте нарықты сегменттеу 12
2.1 Нарықты сегменттеудің қолайлы негіздері 12
2.2 Сегменттеу принциптерін халықаралық нарыққа қолдану 16
ІІІ-тарау. Халықаралық нарықтарды зерттеу 18
3.1 Маркетингті зерттеу үдірісі 18
3.2 Халықаралық маркетингті зерттеудің ерекшеліктері 18
Қорытынды 23
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 24
Кіріспе
Маркетинг – іскерлік, кәсіпкерлік, тапқырлық, дарындылық икемділік, сезімталдық және білімділік мектебі.
Адамзат тіршілігіндегі әрбір жаңа кезеңнің өзіне тән жетістігі мен мұқтажы болады. Өркениет деңгейіне қарай өсе түскен өмірлік қажеттілік өндіру мен тұтыну арасындағы оралымдылыққа қол жеткізуді алға тартады. Осы талапты жүзеге асыру өмірге маркетингті алып келіп отыр.
Біздегі өтпелі дәуір деп аталып жүрген нарықтық экономикаға көшу кезеңі маркетингке үлкен жаңалық енгізеді деген сенім бар. Өйткені ғасырлар бойы жинақталған нарықтық экономика саласындағы тәжірибеге, қуатты экономикалық әлеуметке, жоғары дәрежедегі бизнестік білім мен психологиялық дайындыққа сүйенген маркетингті біздің жағдайымызға бейімдеудің өзіндік ерекшеліктері бар.
Ал менің курстық жұмысыма арқау болып отырған халықаралық маркетинг туралы айта кету қажет.
І-тарау. Халықаралық маркетингтің ұғымы мен маңызы
1.1 Халықаралық маркетингтің мәні
Халықаралық маркетинг «маркетингтің жоғары мектебі» болып саналады. Себебі экспорт барлық уақытта сауда ісін ұйымдастырудың жоғары деңгейімен сипатталады, ал сыртқы рынокта әрекеттенетін кәсіпорындар маркетинг жетістіктерін қолдау қажеттілігін сезеді.
«Халықаралық маркетинг» ұғымын «экспорт» ұғымынан айырған жөн. Дәстүрлі экспортта отандық кәсіпкер өзінің өнімдерін басқа мемлекет фирмаларына, яғни импортерлерге жеткізумен ғана айналысады. Жабдықтаушылардың өнімге ие болғаны, тұтынушылардың қажетті қаншалықты қанағаттанғаны экспортшыны қызықтырмайды. Ал халықаралық маркетингке келер болсақ, мұнда тұтынушыға тауарды жеткізу жолындағы халықаралық рыноктың әр сатысын белсенді, жоспарлы әрі жүйелі игеру, оны өңдеу іс әрекеті қамтылады. Халықаралық маркетинг дамуының бірнеше сатысын қарастыруға болады (1-кесте).
1-кесте. Халықаралық маркетингтің даму деңгейі
1.2 Халықаралық маркетинг ортасы
Шетелде тауар не қызмет өткізуге бел бумай тұрып, фирма көп нәрседен мағлұматты болады. Ол халықаралық маркетинг ортасының ерекшеліктерін жан-жақты тануы керек. Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін бұл ортада керемет өзгерістер болды. Жаңа мүмкіндіктер мен проблемалар орын тепті. Көзге түсерлік өзгерістерден мыналарды айталық: 1) дүниежүзілік экономиканың интернационалдануы, бұл халықаралық сауда және шетелдерде қаржы салудың қарқынды өсуінен көрініс тапты; 2) АҚШ-тың бірте-бірте үстемдік рөлін жоғалтуы (азайтуы) және осыған байланысты сауда теңдігінің пассивті проблемалары және дүниежүзі нарығыда доллар құнының өзгерулері; 3) Жапония экономикасы қуатының дүниежүзілік нарықта өсуі; 4) валюталар алмасылымдылығына көбірек еркіндік беретін халықаралық қаржылық жүйенің енгізілуі; 5) 1973 жылдан кейін дүниежүзілік табыстардың мұндай өндіруші компаниялардың пайдасына ауысуы; 6) бірте-бірте ҚХР, ТМД және араб елдері секілді рыноктардың ашылуы.
1.3 Халықаралық маркетингте қабылданатын шешімдер
Халықаралық маркетингке фирмалар екі жолмен шығады: не біреуі шетелде сауда ұйымдастыру сұрағымен шығады, мысалға, басқа бір отандас экспортер, шетелдік импортер не шетел үкіметіне немесе фирманың өзі шетелге шығуды ойластыра бастайды. Мүмкін оның өндірістік қуаты отандық нарық тұтынысынан асып түсуі не ол шетелде қолайлылық маркетингілік мүмкіншіліктерді көруі.
Шетелге шығар алдында фирма өзінің халықаралық маркетингілік міндеттерін және саяси нұсқауларын дәлдеп анықтауы керек. Біріншіден, ол өзінің жалпы сату көлемінің қандай пайызын шетел нарығына шығаруға тырысатынын анықтауы керек.
ІІ-тарау. Халықаралық маркетингте нарықты сегменттеу
2.1 Нарықты сегменттеудің қолайлы негіздері
Нарық сатып алушылардан құралады, ал сатып алушылар бір – бірінен түрлі – түрлі параметрлері бойынша айырмашылығы болады. Бұл айырмашылықтар тұтыныста, ресурста, географиялық жағдайда, сатып алу қатынасында және әдеттерінде болуы мүмкін. Осы айнымалылардың әрқайсысын нарықты сегменттеу негізі ретінде пайдалануға болады.
Кез келген өз тауарларының барлық сатып алушыларға бірдей ұнай қоймайтындығын ұғынады. Сатып алушылар әрі өте көп, олар әр жерде кең түрде орналасқан және олар бір – бірімен мұқтаждықтарымен және әдеттерімен айырмашылықта болады. Кейбір фирмалар нарықтың анықталған бөліктерінде не сегменттерінде жұмыс атқарғаны дұрысырақ болады. Әрбір компания өздерін тиімді түрде қызмет жасай алатын нарықтың сегменттерін табуы керек. Сатушылар бұл тәжірибені ылғи ұстай бермеген. Олардың көзқарасы үш кезеңнен өткен:
2.2 Сегменттеу принциптерін халықаралық нарыққа қолдану
Әдетте дифференциалданған маркетинг стратегиясы ішкі және сыртқы нарықта да нақтылы пайданың мөлшеріне емес, сатудың көлемін түсіруге бағытталу беталысын көрсетеді. Айталық, «Кока-кола»фирмасы маркетинг құрылымының барлық компоненттерін әрбір сегментке бейімдеуге шешім қабылдады делік. Бұл стратегия шеңберінде сусындардың көптеген санын (түрін) шығару, бұлардың әр түрлі татымдық түрлері, түрлі шөлмекте, түрлі-түсті қорапта; жарнаманың жекелеген елдерде әр түрлі сипаты, бағалық саясат қосыла келе бейберекетсіздік, ал тауар тарату стратегиясы шекетен шыққан шатысқандық көрсетуі мүмкін. Екінші жағынан, фирма өткізудің үлкен көлеміне қол жеткізе алады, бірақ ол қандай қосымша шығындарға түспек? Іс жүзінде өнім «кока-кола» болудан қалады, ал тек сусындардың бір әйтеуір жиынтығы болып шығады.
ІІІ-тарау. Халықаралық нарықтарды зерттеу
3.1 Маркетингті зерттеу үдірісі
Маркетингті зерттеу үрдісі ( маркетингтік зерттеу), принципті қарағанда, ішкі нарықтағымен бірдей. Мақсаттары жұмыс сипаты және талдау әдістемесі ұқсас, бірақ ұланғайыр ауқымды, қамту кеңдігі, маркетингті зерттеудің күрделілігі және жоғары шығындары (құны) халықаралық масштабта оны қызметтің мамандандырылған және кешенді түріне айналдырады. Маркетингті зерттеуде жұмыстың негізгі мақсаттарын айқын анықтау, қисынды негізделген қажетті қызметтердің тізімін белгілеу маңызды саналады. Marketіng research сөзі тек нарықты зерттеуде ғана, яғни фирманың тыныс-тіршілігінің сыртқы жағдайын емес, сондай-ақ маркетингтік қызметтің өзін талдау болады. Маркетингті зерттеу терминіннің жалпылай қаблылданған маңызы ( Маркетингтің Американдық Ассоцияциясы МАА) тауарлар және қызметтерге қатысты проблемалар жөнінде деректерді жинау, тіркеу және талдау болып табылады. Бүгінгі таңда мамандар арасында бұдан кеңірек тұрғы қалыптасып келеді, оған сәйкес зерттеу қағидасы одан да кеңірек маркетингтік ақпарат жүйесінің жатқызылады.
Қорытынды
Сөзді қорытындылай келе біз мынадай пікірлерге келдік: өндірістерде кең өріс алған тікелей маркетингтік жүйе дамуы тиіс. Тікелей маркетингтік жүйе өндірушілер мен делдалдар қызметтерінің жоғары дәрежеде келісілген түрде іске асыруыменен ерекшеленуі қажет. Дамыған елдердің өнім өткізу саясаты тәжірибесінің оңтайлы жақтарын ескере отырып, көп арналы тауар тарату жолдарын қолданған дұрыс. Мұның географиялық және экономикалық жағынан болашағы зор. Өндірістің маркетингтік қызметінің жетістікке жетуінде бөлу және негізгі нарықты таңдау басты рөл атқарады. Нарықты бөлуді (сегменттеуді) іске асыру келесі; өнімнің кімге бағытталуы, не үшін шығарылуы сипатына және қолданылуына, өткізу арналары, тиімділігінің дәрежесіне; тұтынушылары мен өндірістердің көлемі, ұлттық – тарихи және психологиялық сипаты тәрізді белгілері бойынша атқарылады.