Ішінара бақылау
Жоспар
1 Ішінара бақылау 3
1.1 Іріктемелі бақылаудың түсінігі 3
1.2 Іріктеудің репрезентативтігі 5
1.3 Іріктеменің қажетті мөлшерін анықтау 10
Әдебиеттер 12
1 Ішінара бақылау
1.1 Іріктемелі бақылаудың түсінігі
Іріктеу дегеніміз — жинақ ішінен таңдап алынатын белгілі бірліктердің саны, олардың әрқайсысы сол жинақтың бөлшегі болып саналады. Іріктелген бірлік бүкіл жинақты қамтуы мүмкін. Тәжірибе мен сезімдерге негізделген іріктелген бірлік әрқашан бастапқы жинақ жөнінде бірер мәлімет бере алады.
Қарастырылып отырған жинақтан арнайы әдістермен жеткілікті мөлшерде бірліктер іріктеледі. Оларды бақылау нәтижесінде алынған мәліметтер негізінде бастапқы жинақ туралы қанағаттанарлықтай ақпарат алу мүмкіндігін беретін әдіс іріктеп тексеру деп аталады.
Іріктеп тексеру жалпы алғанда төмендегі мақсаттарды көздейді:
1.2 Іріктеудің репрезентативтігі
Іріктеп алу — бақылаудың мәліметтері арқылы бас жинақты сипаттау және оларды қорыту көрсеткіштері бойынша жүзеге асырылады. Бұл үшін іріктеу бас жинақтың барлық маңызды ерекшеліктерін өз бойына шоғырландыруға тиіс. Егер іріктеу бірлігінде бас жинақтың маңызды ерекшеліктері көрініс тапса, ол репрезентативті болып саналады.
Іріктелген бірлік қаншалықты репрезентативті болуына қарамай, бас жинақ көрсеткіштері мен іріктеу көрсеткіштері арасында әрқашан айырмашылықтар болады. Өйткені бас жинақта іріктеуге енгізілмеген басқа бірліктер де бар. Мінеки, осы айырмашылықтар іріктеудің репрезентативтік қателіктері деп аталады. Репрезентативтік қателіктер екі түрге бөлінеді:
Әдебиеттер
1. ҚР Статистика жөніндегі Заңы, Астана, 2001 жыл.
2. Мемлекеттік статистика мәселелері бойынша нормативтік құқықтық актілер. Алматы: ҚР Статистика агенттігі, 2005 жыл.
3. Методологические положения по статистике, Алматы: Агентство РК по статистике, 2006.
4. Абдурахманов, Құсайынов Т.А., Байдақов А.Қ. Статистика және ҰШЖ. Астана, 2010 жыл.
5. Әміреұлы Ы. Статистиканың жалпы теориясы. Алматы. Экономика, 1998
6. Шайкенова Н.Т. Статистика. Оқу құралы. Астана, 2005
7. Абдурахманов М.А. Статистика. Оқу құралы. Астана, 2006
8. Елемесова А.М., Киіков Е.М. Ұлттық есеп жүйесі. Алматы, Экономика. 2000
9. Авров А.П. Общая теория статистики. Алматы, 2004
10. Әміреұлы Ы., Бейсекова Ж.Ы. Статистиканың жалпы теориясы бойынша есептер жинағы. Алматы, 2004