Предмет: Қазақстан Республикасының тарихы
Тип: Реферат
Объем: 6 стр.
Год: 2011
|
Закрыть
|
Барақ батыр (қазақша)
Халқымыздың тарихында Барақ бірнешеу болып кездеседі. Қайым Мұхамедханов өзінің бір зерттеуінде "қазақ тарихында ұзын саны 12 Барақ болған" дегенді айтады.
Сол он екінің ең басы, кәдуілгі әз-Жәнібектің әкесі. Ал Әбілхайырды өлтіретін, басқа - төре Барақ. Ол 1749 жылы Ташкентте тұрған Жоңғар қонтайшысының ордасында у ішіп өлтірілген деседі.
Шоқан Уалиханов "Қырғыз ордасының тарих деген еңбегінде көкжал Барақтың 1770 жылы қырғыздарды шапқанын, артынан жеңіліп кашқанын айта келіп, "көкжал" атауына "жалды Барақ" сөзін қоса келтіріпті. Алайда Шоқан пікірінде бір жаңсақтық кеткен. Көкжал Барақты "султан найманский" (найман сұлтаны) деп атапты. Шындығында бұл Барақтың төре тұқымына үш қайнаса сорпасы қосылар ма екен? ата-бабасынан бері қара қазақ. Оның бір қазақ әйелін үш қалмақ әйелінен тараған ұрпақ саны 2( шаңыраққа таяу. Бұлардың бәрі негізінен, Шығыс Қазақстан облысының Күршім, Марқа аудандарында тұрады.
Абылай батырға арнап, зират соққызыпты деседі ел аңызы. Сондай аңыздың бірін тағы бір есіл ер - Сұлтанмахмұт Торайғыров Байжігіт еліндегі Құрман атты қажынын аузынан жазып алған екен. Сұлтанмахмұт архивінен Қайым Мұхаметханов тауып алып, Қабанбай батыр туралы жазған мақаласында пайдаланыпты. Барақтың өлімі сол мақалада едәуір баяндалды да.
Шежіре кестесіне үңілсек, батырдын көкжарлы руындағы Өтей деген атадан шыққанын көреміз. Әкесінің аты Шүрек. Батыр ата-анадан ерте айрылады да, әкесінің інісі Шонаның тәрбиесінде өседі. Жас қайнысының тегін еместігін сол уақытта байқаған жеңгесі жас балаға арнап, ұстаға кару-жарақ пен сауыт жасатып, жорыққа мінуіне лайықты ат дайындапты. Өтейден бесеу тарапты:
