Спирт алу технологиясы
Мазмұны
Кіріспе 3
1 Аналитикалық шолу 4
1.1 Спирт өндірісінің микробиологиялық негіздері 4
1.2 Спирт ашудың биохимиясы 8
1.3 Шикізатқа, негізгі және көмекші материалдарға сипаттама 11
1.4 Дайын өнімге сипаттама 17
2 Тәжірибелік бөлім 19
2.1 Спирт алу 19
2.2 Қанттандырушы материал 20
2.2.1 Солод технологиясы 22
2.2.2 Солодтағы бидайға сипаттама 22
2.2.3 Бидайды жібіту 23
2.2.4 Солодты кептіру кезінде жүретін биохимиялық процестер 26
2.2.5 Өніп шыққан дәндегі биохимиялық процестер 26
2.2.6 Солодты токтың көмегімен алу 27
2.2.7 Солодты сүтті дайындау 29
3 Тіршілік қауіпсіздігі 31
3.1 Жарықтандыру 31
3.2 Өндірістік шу және діріл 32
3.3 Электр қауіпсіздігі 33
3.4 Өрт қауіпсіздігі 34
Қорытынды 36
Қолданылған әдебиеттер 37
Аннотация 38
Нормативтік сілтемелер 39
Анықтамалар 40
Белгіленулер мен қысқартылған сөздер 41
Кіріспе
Өндіріс масштабы бойынша халық шаруашылығы үшін этил спиртінің мағынасы зор. Этил спирті түссіз, оңай қозғалатын, жанғыш, 0 0С температурада тығыздығы 806 кг/м3 сұйықтық. Этил спирті 78,3 0С температурада қайнайды. Сумен барлық қатынастарда араласады, үлкен мөлшерлерде улы болады. Спирт химиялық және тамақ өнеркәсіптерінің көптеген салалары үшін шикізат болып табылады.
Спиртті пайдаланатын 150 шақты өндіріс түрлері белгілі. Этил спиртінің көп мөлшері синтетикалық каучук өндірісінде жұмсалады.
1 Аналитикалық шолу
1.1 Спирт өндірісінің микробиологиялық негіздері
Ашытқыдан бастап ферменттерді алу үшін спирт өндірісінде культивирленетін микроорганизмдердің барлығын мол мөлшерде микроскопиялық саңырауқұлақтарды, көбінесе ашытқы тәріздес организмдер мен споралық бактерияларды қолданады.
Өндіріс үшін табиғи ортадан алынған фермент препаратын және табиғи штаммды физико-химиялық әсерінің жолымен мутантты микроорганизмнің табиғи штаммы ретінде қолданады.
Микроорганизмдер біруақытта фермен комплексін синтездейді,ал кейбіреулері бір ғана ферменті синтездейді.
1.2 Спирт ашудың биохимиясы
Спирттік ашу процесін ашытқылар қоздырады. Мұндай қасиет кейбір бактерияларда және мукор саңырақұлағында аз да болса кездеседі. Бірақ практикада маңыздылары - ашытқылар.
Ашытқылар қантты анаэробты жағдайда ашытқанда одан спирт, көмір қышқыл газы және энергия бөлінеді. Ол мына реакция бойынша жүреді:
1.3 Шикізатқа, негізгі және көмекші материалдарға сипаттама
Картоптың культурасы және сорты.Картоп Solanum, тұқымдасына жатады.Бұл – оңтүстік америка өлкесінде болатын көп жыл өмір сүретін гүл өсімдігі болып табылады, ал культурада – бір жыл жасайды. Картоп түйнегінің химиялық құрамы сортына қарай өзгереді.
1.4 Дайын өнімге сипаттама
Шикізат құрамында қант немесе крахмалдан алынған масса спирт саны болып саналады. Теория жағынан, демек максимальды шығымы спирт ашу реакциясының теңдеуімен анықталады.
2.2 Қанттандырушы материал
Крахмал шикізаты қайнату процесіне еріген жағдайда ауысады солодтың амилолитикалық ферментімен немесе микроорганизм культурасымен гидролиздейді (қанттандырады).
Солодты қолдану демек белгілі жағдайда өнген бидайды,спирт өндірісінде қолдану ерте заманнан белгілі.Микроскопиялық саңырауқұлақ шығыста әр түрлі сусындарды дайындағанда қолданған.
Микроскопиялық саңырауқұлақ культурасының солод қатарының алдында артықшылығы бар,себебі олар өндіріс қалдықтарында өсіріледі:бйдай ұнының кебегінде бидай-картоп бардасының фильтратында,солод дайындауда бидайдың қажет мөлшері конденцсирленеді.
3 Тіршілік қауіпсіздігі
Аталып отырған заң Қазақстан Республикасы еңбек қорғау саласындағы қоғамдық қатынастарды реттейді және еңбек іскерлігі процесінде жұмысшылардың денсаулығын және өмірін қорғауға, қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталады, және де еңбекті қорғау және қауіпсіздік саласында мемлекеттік саясаттың негізгі принциптерін анықтайды.
Жеке еңбек келісім шарты Қазақстан Республикасы еңбекті қорғау және қауіпсіздік туралы нормативтік құқықтық акт талаптарына сай болуы керек.
Денсаулығы бойынша теріс жазба берілген азаматты жұмысқа алуға тиым салынады.
Қазақстан Республикасы еңбекті қорғау және қауіпсіздік туралы заңнамада қарастырылған ережелер бойынша жеке еңбек келісімінде және коллективтік шартта қауіпті және зиянды өндірістік факторлар, жеңілдік және сондай шарттардағы жұмыстар үшін компенсация, және жұмыс орны туралы айқын мәліметтер келтірілуі керек.
3.1 Жарықтандыру
Бөлмелерде табиғи және жасанды жарықтандыру қолданылады. Табиғи жарық өткізгіштер көмегімен түсіру болып табылады. Табиғи жарықтандыру көп өзгереді және жыл мезгіліне, тәулікке және де атмосфералық құбылыстарға тәуелді болады. Жарықтандыруға ғимараттың құрылысы және орналасу орны, шыны қойылған беттердің шамасы, терезелер пішіні және орналасуы, қарама – қарсы ғимараттар арасындағы қашықтық және т.б. әсерін тигізеді. Табиғи жарықтандыру адам үшін ең жағымды болып табылады, бірақ табиғи жарықтандыру өндірістік бөлмелерге қажетті жарықты толық шамада бере алмайды. Кәсіпорынның барлық бөлмелері табиғи жарықтың шамасына тәуелсіз, жасанды жарықпен де қамтамасыз етілуі қажет.
3.2 Өндірістік шу және діріл
Жобадағы негізгі шу көздегі жылу алмастырғыш ішіндегі буланушы су, коллектордағы өткір бу шуы болып табылады. Қажуды төмендету және жұмысқа деген қабілеттілікті жоғарылату мақсатында БӨП дыбыстан оқшауландырады, діріл адам организміне зиянды әсерін тигізумен қатар, ол өндірістік жабдықтарға, коммуникация және құрылғыларға да зиянды әсерін тигізеді. Олардың зиянды әсері бөліктерінің уақытынан ете істен шығуынан, теңсіздіктің пайда болуынан, БӨП дәлдігі және қызмет ету уақыты төмендеуінен, механикалық беріктігінің бұзылуынан көрінеді, ол апаттың болу себептерін тудырады.
3.4 Өрт қауіпсіздігі
Өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету - өмірді қорғау және адам денсаулығы, меншік, ұлттық байлық және қоршаған ортаны қорғаудағы мемлекет іскерлігінің ең маңызды бір бөлігі. Аталып отырған заң физикалық және заңды тұлғалардың, мемлекеттік органдардың құқықтық қатынастарын оларды меншік түріне байланыссыз реттейді.
Өндірістік кәсіпорынды жобалауда және құрылысын жүргізгенде өрт қауіпсіздігі категориясын ескеру қажет. Жобаланып отырған қазандық өрт қауіпсіздігінің Б категориясына жатады, ғимарат және бөлмелердің отқа төзімділігінің VII дәрежесіне ие.
Өрт – ол жану нәтижесінде материалды құндылықтар пайдасыз және қайтымсыз жойылады, адам денсаулығы және өмір үшін қауіп пайда болады.
Қорытынды
Шикізаттың тағамдық түрінен өндірілген этил спиртін жекелеп алғанда бидайдан алынған спирт минерал – арақ, шарап жасауды, медицинада және формацияда қолданылады.
Жылуды төмендетудің негізгі шаралары оны көп рет қолдану болып табылады.
Химикаттар шығынының белгіленген нормаларын сақтау және қатаң ұстап тұру, ашытқылар шығынына айтарлық, жай әсерін тигізеді, яғни өзіндік құнын да әсер етеді деген сөз интенсивті масса алмасу ақпараттау өнімділігінің жоғарлауымен төмендетуге болады.