Айналым қаражатының негізділігі
Жоспар
1 Айналым қаражатының негізділігі 3
2 Айналым қаражатының құрылы мен өлшемі, құрамы 4
3 Кәсіпорынның айналым қаражатының қажеттіліктерін анықтау 7
1 Айналым қаражатының негізділігі
Кәсіпорын өнімді өндіру үшін шикі заттын, материалдын, сатып алынатын жартылай фабрикаттардын, құралдардын, түйіндердін, жарналардын, ыдыстардын, қосалқы бөлшектердін, құрылыс материалдардын қорлары болуы керек. Бұл қорлар, сонымен қатар аяқталмаған өндірістін шығындары кәсіпорынның өндірістік айналым қорларын құрылуы.
Өндірілген өнімді сату үшін дайын өнім қоймалары болуы тиіс. Өнімдердін бір бөлігін тұтынушыға тиеп жіберіп ол жолда болса, бір бөлігі тұтынушыға жетіп ақшасы әлі төленген жоқ. (дебиторлық қарыз).
Өндірістік- шаруашылық іс-әрекетті жүзеге асыру үшін кәсіпорында шикі затқа, материалдарға, жалақы төлеуге ақша қаражаттары болуы керек.
көрсетушілермен есеп айырылсатын қарыз; тәуелді ұйымдармен есеп айырылсатын қарыз; келісілінген шарттарға байланысы төлемдердің қарызы; басқа дебиторға сонын ішіндегі қаржы және салық оргондарына төленетін қарызы; жеткізушілердің материалдық тауарлық құндылықтардың жетіспеушілігін төлейтін қорлар. Мемлекеттік тапсырыс берушінің көрсетілген жұмысқа төлейтін қарызы, сонымен қатар айыппұлдар және пенилар.
Дебиторлық қарыздын көптігі - көптеген кәсіпорынның қаржылық жағдайының нашарлығының себебі. Дебиторлық қарыз - айналым қаражаттарының ерекше түрі. Бұл кәсіпорынның айналмаған ақшасы. Оларды тұтынушылардан алу керек. Бұл қаражаттарды айналымына кәсіпорынның шикізаттың жаңа партиясын материалын ала алмайды, демек өндірістің жаңа циклі басталмайды. Дебиторлық қарыз үшін тұрақты түрде көп болса кәсіпорын тоқырауға ұшырауы мүмкін. Мұның себебі тұтынушыларда болады.
3 Кәсіпорынның айналым қаражатының қажеттіліктерін анықтау
Нарықтық экономика кәсіпорының айналым қаражатына қажеттілігін өзі анықтайды.
Айналым қаражатының роциональды өлшемін анықтаудың және қайталану- кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығының және тиімді іс-әрекеттінің бірден бір шарты. Егер қолда бар айналым құралдары роциональды өлшемнен кейін болса, онда өндіріс тоқтайды. Кәсіпорынның айналым қаражаттарына қажеттілігін анықтайтын мынандай тәсілдер қолданады: тікелей есеп, нормативті аналитикалық тәсілдер, тапсырысты оңайландыру тәсілі.