Предмет: Көлік құралдары мен ғимараттарды жобалаудың негіздері
Тип: Курстық жұмыс
Объем: 34 стр.
Тау жолдары
Жоспар
КІРІСПЕ 3
1НЕГІЗГІ БӨЛІМ 5
1.1 Тау жолы туралы түсінік 5
1.2 Бұрылыстардан өту. Тау жолдары 7
1.3 Тау жолдары, көтерілу мен түсуді жеңу 18
1.4 Таулы орманды жолдар 19
1.5 Таулы жерлердің ерекшеліктері 24
1.6 Биік таулардың жалпы климаты 28
1.7 Таулы жерлердегі табиғи қауіптер 29
ҚОРЫТЫНДЫ 33
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 34
КІРІСПЕ
Адам сапарға аттанған жерінен өзін қалдырады. Ең алдымен ол барлығымен қоштасып, «сау бол» деген сөзді қоштасатындарға айтады. Жол әрқашанда бір нәрсеге әкеледі. Бірақ қорытынды жасауға асықпайық. Жолдың, екі орынды кездестірмейтін, өзіндік мәні болады.
1НЕГІЗГІ БӨЛІМ
1.1 Тау жолы туралы түсінік
Тау жолдары - жол жүруші мен ландшафтың компромисстік идеясының іске асырылуы: олар ешқашанда жергілікті жердің қатал ауытқуларын қайталамайды, бірақ үнемі шын және сайдың шеткі нүктелері арасында орналасады. Тау жолдарының күрделі және қысқа болашағы болады. Мұнда шешім бір мағыналы және оларды жылдам шешу керек. Бұрылыстар мен бүгілістер қажеттілік негізінде пайда болады. «Соқыр бұрылыстарда» тарап кету, бөтеннің дербестілігін және абыройын өзара сыйлау кезінде іске асырылуы мүмкін. Басып озу қорлау болып саналады. Тау жолдары - ерекше құбылыс деп айтуға болады. Өйткені сол жерде ғана жол жүрушілер тиянақты түрде жол ережелерін орындайды. Фаралармен жыпықтау, жол қадағалаушысының тұрғаны туралы емес, шыншыл жол қаупі туралы ақпарат береді.
1.2 Бұрылыстардан өту. Тау жолдары
Тау жолдары көптеген созылмалы көтерілістер мен еңістерге, шағын радиусты тік бұрылыстарға толы болып келеді және сәйкесінше алдағы және жан жақтағы көрініс нашар болады. Сондықтан тау жолдарында және жазықтықта көлікті жүргізу бойынша техникада зүлкен айырмашылық болады. 100 км жолдағы жазықтық жолдарында орташа алғанда 10 бүгін иіндер кездеседі, ал тау жолдарында сол қашықтықта 700-800 дейін жетеді.
96 суретте а- дұрыс емес шектелген шолуы бар серпантинмен төмен қарай түсу: 1 - жүргізуші тек газды азайта отырып, серпантинге тежелмей келеді, 2 - жылдамдық шамалы азайғанын көріп, ол тормозға басады, бірақ тым кеш; көлік қарама қарсы қозғалыс жаққа қарай шығып кетеді; 3- қосымша рульді оңға қарай бұру арқылы ол бұрынға өзінің қозғалыс жолына түскісі келеді, бірақ жақтық инерциялық күш оған қарысылық білдіреді. 4- отынды көбейе, азайта отырып, ол қарама қарсы кездесетін көлікке дейін қауіпті зонадан кетуге үлгереді.
1.4 Таулы орманды жолдар
Таулы - орманды жолдар орманды дайындау үрдісінде және орман шаруашылық жүктерді тасымалдау кезінде қолданылады.
1.5 Таулы жерлердің ерекшеліктері
Таулы жерлер соғыс әрекеттерін жүргізгенде де, сонымен қатар барлауды іске асырғанда да үлкен маңызы бар. Ол өзінің рельефінің күрт қиылысымен, табиғи бөгеттердің қиын өтімділігімен, бір біріне шектелген бағыттармен, шектелген жолдар мен тұрғылықты жерледің аздығымен, түрлі өсімдіктер мен жануарлардың, климаттың түрлілігімен ерекшеленеді.
Таулы жерлер - жол жүруші мен ландшафтың компромисстік идеясының іске асырылуы: олар ешқашанда жергілікті жердің қатал ауытқуларын қайталамайды, бірақ үнемі шын және сайдың шеткі нүктелері арасында орналасады.
Сурет 1
Биіктігі орташа таулардың көрінісі
Орташа таулардың биіктігі 1000-2000 метрге дейін жетеді. Жоталарындағы асулар 700 метр биіктіукте орналасқан. Мұндай тауларға Крым, Карпаты, Сихоте Алиня және басқа да тауларды жатқызуға болады.
Биік таулар – бұл күрт және терең 2000 метр биіктікте және одан да жоғары бөлінген биітіктіктер болып табылады. Сурет 2. Олардың бастарында үнемі қар жатады, сонымен олардың жоталарындағы асулар 1000-3000 метр биіктікте орналасқан. Мұндай тауларға Үлкен кавказдық жота таулары, Памирдің және Тянь Шань таулары жатқызылады.
1.6 Биік таулардың жалпы климаты
Биік таулардың жалпы климаты түрлі және тұрақты болмайды. Ол жергілікті жердің биіктігінің және тәулік мерзіміне байланысты өзгеріп отырады. Сонымен қатар ауа райының күрт және үнемі өзгерулерімен сипатталады.
1.7 Таулы жерлердегі табиғи қауіптер
Таулы жерлерде әсіресе биік жерлер мен аймақтарда кенеттен табиғи бөгеттер пайда болуы мүмкін:
- тас түсімдері;
- опырылыстар
- қар көшкіндері.