Предмет: Өнертану
Тип: Реферат
Объем: 8 стр.
|
Закрыть
|
Дәулет Мықтыбаев. Дәулет Мықтыбаев (1904-1976) мектебінің өзіндік қасиеттері мен ерекшеліктері.
Қазақ өнерінің бастауында үркердей аз ғана топ ішінен айрықша табиғи талант-дарынымен жарқырап көрінгендердің бірі қобызшы - Дәулет Мықтыбаев. Д. Мықтыбаев 1904 жылы Ақмола облысы, Қорғалжын ауданында дүниеге келген.
Ықыластың ең дарынды шәкіртінің бірі Тоқтамысұлы Әбікей қартайған шағында бойындағы ұлы мұра ұмыт болмас үшін қатты алаңдап, аяқ жетер төңіректен қобыз қадірін білетін өкше басар жас ұрпақ іздеген екен. Ол іздеген Қорғалжын жағасын жайлап отырған Әупіктің ауылынан табылады. Әупік – қазақтың әйгілі қобызшысы Д. Мықтыбаевтың әкесі- өнерге жақын және өзі от басында да қобыз тартқан адам.
1941 жылы Дәулет өз Отанын қорғау үшін майданға аттанып, ол жерде де өзінің сүйікті қара қобызын тастамады. «Қызыл армия» ансамблінің белді мүшесі болып, қобызбен жауынгерлердің көңілін көтеріп, Қобыздағы орындаушылық өнерін әрі қарай жалғастырды. 1945 жылы елге аман-есен оралып, Алматы қаласындағы Жамбыл атындағы филармония мен Құрманғазы атындағы Ұлттық аспаптары оркестрінде еңбек етті. Сөйтіп, Кеңес армиясының жеңіске жетуіне Дәулет те қобыз өнері арқылы өз үлесін қосты десе артық болмайды. Қазақ радиосы қорына Д. Мықтыбаев Ықыластың көп күйлерін ; «Ерден», «Қазан», «Қамбар батыр», «Жолаушының қоңыр жолы», «Кертолғау», «Айрауықтың ащы күйі», «Шыңырау», Әбікедің «Жалғыз аяқ», «Көзбеннің Сарынын», «Қорқыт», «Аққу» күйлерін жаздырып қалдырды. Қобызшының осы еңбегі – қазақ аспапты орындаушылық өнерінің алтын қорына қосылған теңдесі жоқ құнды дүниелер.
Дәулет тек қана дәстүрлі күйлермен шектелмей, басқа да халық ақындарының күйлерін жақсы тыңдап, өз репертуарына еңгізіп, халықтың алдына өзіне тән мәнерімен орындай білді. Ол талантты күйші ғана емес, сахнаның санаулы шеберлерінің бірі болды. Мамандардың пікірі бойынша, күйшілердің ішінде ол өзіндік музыкалық тілінің әсерлілігімен, оралымды үнімен ерекше дараланатын.
Сан – алуан оқиғаларды басынан кешірген еліміздің халық таланттары-ақындар мен жыраулар, әншілер мен күйшілер халық көкейіндегі сыры мен арманын, қуанышы мен күйінішін ғажайып ән мен күй арқылы толғаған. Аттары аталмаған орындаушылар, уақыт құрдымына ізі сіңіп, жоғалып кеткен күйлер қаншама деңіз. Ал біздің заманымызға жеткен күйлердің кейбірінің бітім-болмысы, бояу-өрнегі қаз –қалпында сақталмағаны анық. Қобыз күйлерін бүгінгі күнге жеткізіп, халық арасына таратып, күй табаққа жаздырған қобызшылар Ж. Қаламбаев пен Д. Мықтыбаев осы өнердің өркендеуіне теңдесі жоқ зор үлес қосты»-деп «Мәңгілік сарын» дәстүрлі музыка фестивалінің салтанатты ашылуында И.Тасмағамбетовтың айтқан сөзі.
