Түзеу мекемелерінің қызметін ұйымдастырушылық негіздері мен бас бостандығынан айыруды атқарудың ерекшеліктері
Режимнің түрі - түзеу колонияларының түрін білдіреді. Бас бостандығынан айыру жазасын атқаратын түзеу мекемелері төртке бөлінеді:
- түзеу колониялары;
- түрмелер;
- тәрбиелеу колониялары;
- емдеу-түзеу мекемелері.
Бүл түзеу мекемелері сотталғандардың қоғамға қауіптілік деңгейіне, олардың жасына, сондай-ақ денсаулық жағдайына қарай өзара ажыратылады.
Түзеу мекемесінің бүл түрінде сотталғандардың кездесулер өткізуіне, посылка, бавдероль, сөлемдемелер алуына шектеу қойыл-маған. Телефонмен өз қажетіне қарай сөйлесе алады. Қоныстану колонияларында жаза өтеушілерге бүл жағынан шектеу қойылмау-ының себебі, біріншіден, олар колониядан тыс жерлердегі еңбекке тартылады және көпшілік жағдайдағы жүмыс орны түзеу мекемесінің жүмыс объекгілеріне тікелей жатпайды, екіншіден, осындай жағдай-дағы еңбекке тартыла отырып, олардың ресми рүқсатсыз-ақ кезде-сулер өткізуге, телефонмен сөйлесуге мүмкіншілігі бар.
Жалпы режимдегі түзеу колонияларының дағдылы жағдайьщ. да, түзеу колониясына сот үкімінен кейін келіп түскендер мен жаза өтеудің жеңілдетілген жағдайынан жазалау шарасы ретінде ауыстьь рылғандар, сонымен қатар белгіленген мерзімінің өтуіне байланьь сты қатаңжағдайдан ауыстырылғандар-яизадаейді.
Сотталған тергеу изоляторының немесе түрменің шаруашылық жүмыстарына қалдырыларда өз еркімен жазбаша келісім береді. Бірақ, ол сотталғанның кейін келісімін бүзып, түзеу колониясына ауысқысы келуі де мүмкін. Бүл жағдай қылмыстық-атқару заңын-да қарастырылмаған және ол сотталғанның еркіне қарай шешілуі керек. Себебі, шаруашылық жүмыстарды орындау үшін тергеу изоляторында немесе түрмеде қалу, басында сотталушының өз еркіне, келісіміне қарай шешілген.
Көмелетке толмағандарға осындай жазалау шараларының қол-данылуы, оларға психологиялық түрғыдан үлкен әсер ете алады. Сондықтан төртіп бүзған кәмелетке толмағандар алдағы уақытта осындай шектеуге үшырымас үшін, жаза өтеу төртібін сақтауға үмтылады.