Ванюков үрдісін автоматты басқару тұрғызу
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ 3
1 ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ 4
1.1 Кәсіпорынның жалпы сипаттамасы 4
1.2 Ванюков балқымасының жалпы сипаттамасы 6
1.2.1 Негізгі технологиялық жабдықтар туралы берілгендер 6
1.2.2 Шикізат, дайын өнім сипаттамасы 7
1.2.3 Технологиялық үрдістің бейнеленуі 12
1.2.3.1 Фурма үстіндегі аймақ үрдістері 14
1.2.3.2. Технологиялық үрдісті ұйымдастыру 15
1.2.3 Технологиялық үрдістің бейнеленуі 16
2 АРНАЙЫ БӨЛІМ 19
2.1 Технологиялық үрдісті автоматтандыру жағдайы 19
2.2 Жобаланатын басқару жүйесінің математикалық қамтамасыздануы 20
2.2.1 Ванюков үрдісін басқару сапасына қойылатын талаптар 20
2.2.2 Ванюков үрдісінің автоматты басқару объектісі ретінде қаралуы 20
2.2.3 Ванюковтың балқыту үрдісін оптималды басқару алгоритімнің блок-схемасы 21
2.2.3.1 Ақпараттық қамтамасыздандыру 23
2 2.4 Техникалық қамтамасыздандыру 25
2.2.5 Программалы қамтамасыздану 27
2.2.6 Функционалды схеманы бейнелеу 28
3 ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ БӨЛІМІ 32
3.1 Өндірісте қауіпті және зиянды факторларды талдау 32
3.2 Ұйымдастыру шаралары 35
3.3 Техникалық шаралар 37
3.3.1 Үрдісті ауа тартқыш вентиляцияны ұйымдастыру 37
3.3.2 Электр қауіпсіздігін қамтамасыз ету 38
3.3.3 Жерге қосылатын қондырғыны есептеу 38
3.4.Жасанды жарықтандыру есебі 40
3.4.1 Шудан сақтау 42
3.5 Өртке қарсы шаралар 42
4 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ 44
4.1 Жаңа басқару жүйесін пайдаланудың техника-экономикалық дәлелдемесі 44
4.2 Экономикалық тиімділікті есептеу келесі түрде болады 44
4.3 Автоматтандыру жүйесін өң деу мен пайдалануға жұмсалатын қаражатты есептеу 44
4.4 Қосымша эксплуатациялы шығындар 47
4.4.1 АБЖ-ны пайдаланғаннан кейінгі эксплуатациялық шығындар 48
4.4.2 Жылдық экономия 48
4.4.3 Жылдық экономикалық тиімділік 48
4.4.4 Өтеу мерзімі 48
ҚОРТЫНДЫ 49
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 50
КІРІСПЕ
Агрегаттар өнімділігінің ұдайы өсуі, түсті металлургияның технологиялық үрдістерінің кеңінен дамуы, еңбек өнімділігін оперативті өсіруінің қажеттілігі осының бәрі, өндірістік үрдістің әр түрлі - деңгейінде басқару есебін қиындатады. Бұл жағдайларда өндірістік үрдістерді тиімді басқарудың маңыздылығы лезде өседі. Тіпті, басқарудың орындалмауынан туған процент бойынша үлкен емес өндіріс шығындары едәуір зиян әкеледі. Басқару сеттерін шешу үшін қажет ақпараттар көлемінің тез өсуіне байланысты, басқару ортасында жұмыс істейтін адамдар санын жай өсіре салған ақпараттардың өз уақытында өңделуі мен талдануы мүмкін емес.
Басқарудың барлық осы есептері өндірісте автоматика құралдары мен есептеу техникаларын кеңінен пайдалану негізінде, кәсіпорындарда технологиялық үрдістерді автоматты басқару жүйелерін құру жолымен, жинаудың, ақпаратты беру мен өңдеудің қазіргі техникалық құралдарымен жабдықтау жолымен шешімді.
1.2 Ванюков балқымасының жалпы сипаттамасы
1.2.1 Негізгі технологиялық жабдықтар туралы берілгендер
Ванюков балқымасында 25/35 балқымалы агрегаты құрғақ сульфидті мыс шоғырларын (шихта), мыс бойынша құнарлы штейндерді (Си 50 %), кедей шлактарды (Си 0,5 %), және күкірт қышқылды өндіріске түсетін жоғарғы күкіртті бөлініп шығатын түтін газдарды алу арқылы балқыту үшін арналған.
Балқымалы агрегат өзінше ені 2,5 м шахта түрдегі пешті береді, ол қышқылмен байытылған үрлеуді қамтамасыз етеді.
2 АРНАЙЫ БӨЛІМ
2.1 Технологиялық үрдісті автоматтандыру жағдайы
Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасында өндірісті автоматтандырудың ішінде металлургиялық үрдістерді автоматтандыру алдындағы орындардың бірін алады. Агрегаттардың ұдайы көбеюі, түсті металлургияның технологиялық үрдісінің интенсификациясы, жұмыс өнімділігінің оперативті өсуінің қажеттілігі — осының барлығы өндірістік үрдістің басқару есептерін әртүрлі деңгейлерде күрделі түрге әкеліп соғады.
Проценттік тұрғыдан қарасақ, басқарудың жетілмегендігінен пайда болған өндірістің аз шығындарының өзі өндірісті абсолюттік мәніне көптеген шығындарғы әкеледі. Басқару есептерін шешуге қажет ақпарат көлемінің соңғы уақытта соншалықты тез өсуіне байланысты, ақпараттыөз уақытында өңдеуге және талдауға мүмкіншілік бермейді.
Сондықтан, басқару есептері өндірісте автоматиканы және есептеу техникаларын кеңінен қолдану арқылы шешілуі мүмкін. Ол үшін автоматика және есептеу техникасының негізінде кәсіпорындарда және комбинаттарда ақпараттарды жинау, өңдеу және енгізу жүйелерімен қамтамасызданған технологиялық үрдістерді автоматтандырылған басқару жүйелерін құру қажет.
2 2.4 Техникалық қамтамасыздандыру
Автоматтандырудың кез-келген объектісін басқару жүйесінің
техникалық құралдарын таңдау мына талаптар қатарында бейнеледі:
техникалық, экономикалық, математикалық.
Бұл талаптар автоматтандыру объектісі , техника құралдары мен
қызмет етуші адамдарды біріктіру үшін қажет.
Техникалық қамтамасыздандыруға келесі талаптар қойылады:
2.2.5 Программалы қамтамасыздану
Барлық автоматтандыру жүйесінде бағдарламалар басқаруды ұйымдастыратын, объекті күшінің диагностикасын жүзеге асыратын, ақпаратты өңдеудің қажетті тізбегін қамтамасыз ететін, басқарылатын объектіні пайдалану кезіндегі жағдайдың өзгерісіне немесе оператор - технологтың нұсқамаларына әсер тигізетін қандай да бір ядро тудырады.
Бағдарламалардың мұндай жүйесі автоматтандыру жүйесін бағдарламалы қамтамасыздану деп аталады.
3 ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ БӨЛІМІ
3.1 Өндірісте қауіпті және зиянды факторларды талдау
«Балқаш» өндірістік бірлестікте құрамындағы, жобаланатын цех, зияндығы бойынша 1-классқа жатады.
Балқыту цехының жұмыскерлеріне көп мөлшерде өндірістік құралдармен, электр тоғының сымдарымен, жүк көтергіш және қозғалмалы механизмдермен, теміржол және жеңіл көлікпен жұмыс істеуге тура келеді.
Сонымен қатар өндіріс процессінде қауіпті және зиянды өндірістік факторлар әсер етеді.
Зиянды өндірістік факторлар болып табылады:
3.2 Ұйымдастыру шаралары
Қауіпсіздік техникасы мен санитарлық қажетті шаралар кәсіпорын әкімшілігінің міндеті бойынша жүзеге асырылады.
Директор мен басты инженер кәсіпорында еңбекті қорғаудың толығымен жауаптылары болып келеді, ал цехта - цех бастығы.
Байыту фабрикаларында еңбекті қорғау бөлімі жасалған. Еңбекті қорғау бөлімі қауіпсіздік еңбек шараларында жүйелік бақылауды жүзеге асырады және зақым мен апаттан сақтандырады.
Жеке цехтар, жылжыту, вентиляция, жарықтандыру, электрожабдықтары, сумен жабдықтандыру мен канализация, жабдықтар мен жұмыс орнын жоспарлау, тасымалдау, сақтандыру құрылғысы, жеке қорғау құралдары мен арнайы киімдері қауіпсіздік ережелер мен өндірістік санитариядағы кіреді.
Қауіпсіздік ережелеріне қажетті техникалық нормативтер, сонымен қатар технологиялық процестерді өткізетін және эксплуатациялық жабдықтардың қауіпсіздігін қамтамасыз ететін, қызметкерлерді жұмысқа кіргізу шарты мен ұйымдардағы жұмыс қауіпсіздігінің талаптары кіреді.
3.3 Техникалық шаралар
3.3.1 Үрдісті ауа тартқыш вентиляцияны ұйымдастыру
Газдарды, шаң-тозаңдарды шығару орындарында жою үшін авариялы жағдайлар туғанда резервті вентиляциялау қарастырылған. Цех жалпы алмастыру үрдісті ауа тартқыш вентиляциямен жабдықталған. Ауаның құрамы зиянды заттардың таралуын болдырмау мақсатында әр уақытта бақыланып отырады.
3.3.2 Электр қауіпсіздігін қамтамасыз ету
Электр қондырғылар мен электр өткізгіштердің бар болу жағынан, Ванюков балқымасын қауіпті объектілерге жатқызамыз. Жұмыс үрдісіне, қызмет етуші адам электр ток пен зақымға ұшыраудың нақты қауіпі бар электрлі желілік механизмдермен басқарады.
Қызмет етуші адам электр токпен зақымдануын болдырмау үшін, электр қондырғылардың барлық тұтынушылары жалпы цехтық жеркендірумен қосылған. Орта агрессивті екенін (шаң-тозаң, жоғарғы температуа) ескере отырып, электр жабдықтары орнатылған түстермен боялған қорғаныс изоляциясының қабатының жабылғын. Жарықтандыру желілері мен күш кабельдері цехты арнайы кронштейндерде төселеді.
4 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ
4.1 Жаңа басқару жүйесін пайдаланудың техника-экономикалық дәлелдемесі
Жобаланатын автоматты басқару жүйесі батыс Германдық «SІЕМЕNS» фирмасының «SІМАТІС» контроллерінің базасында құрылған. Бұл фирма автоматтандыру жүйені металлургияда, энергетикада және т.б.. құру үшін бақылау-өлшегіш, басқарушы және есептеу техникасын өңдеуге, құруда алдыңғылардың бірі болып табылады. Басқару жүйесін пайдалану, шикізатты өнімді шығаруда 1 %-ке өсіруге мүмкіндік береді.
4.3 Автоматтандыру жүйесін өң деу мен пайдалануға жұмсалатын қаражатты есептеу
Автоматтандыру жүйелерін пайдалануға жұмсалатын қаржы келесі шығындармен құралады:
- өңдеушілер жалақысы;
- автоматтандыру құралдарын сатып алуға және оларды жеткізуге жұмсалатын қаржылар;
- монтаждауға жұмсалатын қаржы.
а) Автоматтандыру жүйесін өңдеу үшін келесі тұлғалар талап етіледі:
ҚОРТЫНДЫ
Дипломдық жобада Балқаш тау кең металлургия комбинатында мысты балқыту өндірісінің автоматты басқару жүйесін жобалау қойылған. Бұл жоспарда металлургиялық цехтың жұмыстарын оперативті жоспарлау, технологиялық үрдісті үйлесімді басқару есептерінің шешілуі қарастырылған.