Предмет: Тарих
Тип: Курстық жұмыс
Объем: 36 стр.
Год: 2010
|
Закрыть
|
Чехословакиядағы бархыт революциясының тарихи маңызы
Жоспар
Кіріспе 3
І тарау. Тоталитаризмнің орнығуымен дамуы 1945-1988 жж. 6
1.1 Тақыраудың себептері мен алғышарттары 6
1.2 Шығыс Еуропа елдеріндегі революциялық жағдайлар 12
1.2.1 Польшадағы демократиялық революция 15
1.2.2 Венгриядағы бейбіт революциясы 16
1.2.3 Румыниядағы «халықтық-коммунизмнің» құлауы 18
1.2.4 Социализмнен шығудың Болгария нұсқасы 18
1.2.5 Германияның бірігуі 19
ІІ тарау. Революция және одан кейінгі Чехословакияда басталған саяси – экономикалық қайта-құрулар 20
2.1 1989 жылғы демократиялық революцияның басталуы және барысы 20
2.2 Революциядан кейінгі Чехословакияда басталған саяси және экономикалық қайта құрулар 26
2.3 Чехияның тәуелсіздігік алған кейінгі дамуы 31
Қорытынды 35
Қолданылған әдебиеттер тізімі. 37
Кіріспе
1989-1990 жылдары Шығыс Европа елдерінде түбірлі демократиялық өзгерістер басталды. «Ақиқат социализм» жүйесі күйреді. Кейінгі кездегі Орталық және Шығыс Европа елдеріндегі терең өзгерістер қөптеген жұртқа мәлім. Ең бастысы-осы елдер тоталитарлық жүйені жойды, қоғамда батыл өзгерістерге бет бұрды. Дағдарыспен күрестің жолдары әр түрлі болады. Бір мезгілде болмаса да, барлық елде революцияның алғышарттары қалыптасты, елде терең өзгерістер жасау қажеттігі пісіп-жетілді. Дағдарысты жеңудің бірнеше жолдары пайда болды.
І тарау. Тоталитаризмнің орнығуымен дамуы 1945-1988 жж.
1.1 Тақыраудың себептері мен алғышарттары
Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде Шғыс Еуропа әртүрлі жағдайда болды. Польша, Чехия, Албаниялар герман және итальян әскерлерінмен басып алынса ал, Балгария, Венгрия, Румыния, Славакия және Хорватия олар Германия және Италия мемлекеттерінің одақтастары болады. Фашизмнен құтылған кейін Еуропа елдері тәуелсіздігін алғанымен, елдік алдында фашизмнің режимінен құтылуымен экономиканы қайта құру мақсат болды. Осының нәтижесінде Орталық және Шығыс Еуропада халықтық демократия орын алды. Фашистік партиялар өкілдерімен қоса саяси істерге араласпады. Ал, Румыния мен Венграияда, Болгарияда монархиялық институт жүйесі сақталынған экономикасында жеке және кооперативтік қәсіпкерлер сақталып отырды.
1.2 Шығыс Еуропа елдеріндегі революциялық жағдайлар
Шығыс Еуропа елдеріндегі экономикалық жағдайы 70-жылдардың соңымен 80-жылдардың басында әлеуметтік мәселелер пайда болды. Жұмыссыздық пайда болып инфляция өрістей түсті және азық-түлікпен қамтамассыз ету нашарлады. Социализмнің үстемдігі шайқалып жұмыссыздық жоқ деген жасыруы мүмкін емес еді.
Социализмнің шарасыздығын білген халық тоталитарлық режимге мойынсұнбады. Тоталитарлық социализмнің тоқырауы жалпы экономикалық, саяси, моральдық тұрғыдан дағдарысқа алып келді. Оның шешудің негізгі жолы болып 1985 жылғы КСРО-ғы «қайта құру» процессі еді.
1.2.1 Польшадағы демократиялық революция
Польшадағы революцияның тамыры 80 жылдардың басына барады. Польшаның сыртқы қарызы елге шетел қаржысының шектелуіне алып келді. Үкімет мұндай жағдайдышешуі мақсатымен шетелден тауар негізді көбейтумен жол іздеді. 1980 жылдың 1 шілдесінде ет және оның өнімдеріне баға көтерілді.
1.2.2 Венгриядағы бейбіт революциясы
Ел басшылары 60-шы жылдардың өзінде-ақ нарықтық қатынасты реттеп мәдени мәдени өмірді еркін сүруге талпынды. Ал, 1988 жылдың мамырда бүкілвенгер партиялық конференция шақырылып экономика мен саяси қайта құру шешімін қабылдады. Бірінші кезекте партиялық жойылды. Нәтижесі көп қабылдады. Бірінші кезекте бірпартиялық жойылды. Нәтижесі көп күтірмеді соңынан ондаған оппозициялық ұйымдар пайда болды және саяси көп партиялық күшейді.
1.2.3 Румыниядағы «халықтық-коммунизмнің» құлауы
Елдің 80-шы жылдарының басында ауылшаруашылық құлдырауына соқтырды. Дүкен сөрелері босады. Ал, 80-жылдардың ортасында ел қиындыққа душар болды.
Революция 1989 жылы 16 желтоқсанда оған негнізгі сылтау Ласло Текешаның депортациясы ол ұлт венгр антикоммунистік насихаттау жүргізілген. Оның қорғау мақсатында демонстрация жасалынды. Әскери күшпен басу халық арасында қатты наразылыққа соқтырды.
1.2.4 Социализмнен шығудың Болгария нұсқасы
Өзге социалистік елдерге қарағанда Болгария КСРО-мен тығыз байланыста еді. Ел 1973 жылмен 1985 жыл аралығында жыл сайын КСРО-дан 400 млн. руб. көмек алып отырған. Солнымен қатар саласы нашар болған тауарлар Кеңес нарығында сатылып жатты.
ІІ тарау. Революция және одан кейінгі Чехословакияда басталған саяси –экономикалық қайта-құрулар
2.1 1989 жылғы демократиялық революцияның басталуы және барысы
1985 жылы Кеңес Одағында орасан күрделі қайта құру басталды. Басқа социалистік елдер сияқты Чехословакия халқы да қайта құруды үлкен үкіметпен қарап алды. Жүздеген саясаткерлер, экономистер және басқа маман өкілдері дағдарыстан елді сақтап қалу жаңарту реформаларын жүргізу туралы, қайта құру туралы қызу айтып жапты. Чехословакия коммунистік партиясының 1986 жылы март айында болып өткен ХУІІ съезі Чехословакия қоғамын демократияландыру, қайта құру, әлеуметтік-экономикалық дамуы жеделдету жоспарын қабылдады. [1] Пікірлерді айтуға, өткен тарихи оқиғаларға шындықпен талдау жасауға мүмкіндік туды.
2.2 Революциядан кейінгі Чехословакияда басталған саяси және экономикалық қайта құрулар
1990 жылы ЧССР парламентінің төрағасы болып Александр Дубчек, ал республика президенті болып Вацлов Гавел сайланды. Чехословакия конституциясына сәйкес президентті федералды жиналыс сайлады. Чехословакияның жаңа президенті. 53 жасар 5 жыл түрмеде отырған Вацлав Гавел ұсыныстылардың тізімінде жалғыз өзі қалды.
2.3 Чехияның тәуелсіздігік алған кейінгі дамуы
Тәуелсіздік алған Чехия Республикасы ретінде ресми түрде аталып Еуропада социалистік лагерден босаған тәуелсіз пайда болды. Географиялық орналсуы орталық Еуропада Польша, Славакия және Австралия, Германиямен шекаралас болып келеді.
Қорытынды
ХХ ғасырдың 40 жылдарында пайда болған социалистік құрылыс адамдардың қажеттілігін толық ақтамады.
Өмір тәжірибесі қөрсеткендей жеке қәсіпкерлікті жойып мемлекеттік меншікті күшейту адамдардың арасында өзінің еңбегінің жемісін қөрмегендіктен қызғушылықтар жоғалады. Мемлекеттік меншік бюрократиялық құрымға бағынып қоғамдық еңбекті өзіне қаратып алды. Нәтижесінде экономика халықтың пікірімен санаспады.
