Тұрғын үй несиелендіру саясаты, қазіргі жағдайы және даму болашағы
Жоспар
Кіріспе 3
1 Тұрғын үйді несиелендірудің теориялық негіздері және оның Қазақстан Республикасындағы қазіргі жағдайы 6
1.1 Тұрғын үйді несиелеу саясатының теориялық негізі. 6
1.2 Қазақстан Республикасында тұрғын үйді несиелеудің қазіргі жағдайы 15
1.3 Тұрғын үйді ипотекалық несиелеу тәжірибесі 27
2 «Қазақстанның тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» ақ-ның Қазақстан Республикасындағы әлеуметтік-экономикалық дамуындағы рөлі 34
2.1 «Қазақстанның тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» АҚ-ның міндеттері мен атқаратын қызметтері 34
2.2 «Қазақстанның тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» АҚ-ның несие түрлері және оларды рәсімдеу тәртібі 40
2.3 Банк қызметтерінің негізгі қаржы көрсеткіштеріне талдау 45
3 Тұрғын үйді несиелендіру саясатын дамыту және жетілдіру жолдары 59
Қорытынды 75
Қолданған әдебиеттер тізімі 79
Кіріспе
Өзіме берілген жұмыстың тақырыбы «Тұрғын үй несиелендіру саясаты, қазіргі жағдайы және даму болашағы» болып табылады. Жұмыс негізгі екі бөлімнен тұрады. Жұмысымның обьектісі болып «Қазақстаннның тұрғын үй құрылыс жинақ банкі « АҚ болып табылады. Банктің қызметі Қазақстан мемлекетінің әлеуметтік және демографиялық мәселелерін шешуге, қазіргі заманғы қоғамның өскелең ұрпағы – балалардың болашағын жарқын етуге де қосымша ықпал етуі тиіс, себебі тұрғын үй мәселесінің дұрыс жолға қойылуы – қоғамдағы «кедейлік індетінің» төмендеуінің, Қазақстандағы демократиялық және еркін бастаулардың дамуының сенімді кепілі. «Қазақстанның тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» Акционерлік қоғамын басқаруда қолданылатын негізгі ұстанымдар мен стандарттарды анықтайтын, соның ішінде Банктің Директорлар Кеңесі мен Басқармасының, акционерлері мен Банктің лауазымды тұлғалары арасындағы қарым- қатынасты, сондай – ақ Банк органдарының іс- әрекет ету және шешім қабылдау ретін белгілейтін негізгі құжат болып табылады.
Дипломдық жұмыстың мақсаты ҚР-ғы екінші деңгейдегі банктердің тұрғын үй саласын ипотекалық несиелеу тәжірибелеріне талдау жасау, сондай-ақ тұрғын үйді ипотекалық несиелеу жүйесін дамыту және жетілдіру жолдарын табу болып табылады.
1 Тұрғын үйді несиелендірудің теориялық негіздері және оның Қазақстан Республикасындағы қазіргі жағдайы
1.1 Тұрғын үйді несиелеу саясатының теориялық негізі
Халық өз мұқтаждығына қажетті қаржы ресурстарын несие алу арқылы қамтамасыз етеді. Несие – банктік жүйе арқылы нарықтық экономикада да өте маңызды рөл атқарады. Осы арқылы шаруашылық обьектілері мен халықтың үлкен мөлшердегі ақшалай есептері мен төлемдері жүргізіледі. Бүгінгі таңда тұрғын үй мәселесі халықты мазалап келеді. Кез келген отбасында ерте ме, кеш пе, өзінің тұрғын үй жағдайын кеңейту немесе жақсарту мәселесі туындайтыны анық. Алайда арманға қол жеткізуде бірқатар жағдайлар үнемі кедергі жасайды.
1.2 Қазақстан Республикасында тұрғын үйді несиелеудің қазіргі жағдайы
Қазақстанда ипотека алғаш рет 1993 жылы ҚР Президентінің жаңа тұрғын үй саясаты, оны icкe асыру механизмдері туралы жарғысына байланысты пайда болды.
1995 жылғы 23 желтоқсандағы № 2723 «Жылжымайтын мүлік ипотекасы туралы» ҚР заңына сәйкес енгізілді. Осы жарлыққа сәйкес, «ипотека — кепіл берушінің немесе үшіншi бip тұлғаның иелігінде және пайдалануында болатын кепілге салынған жылжымайтын мүлік» деп берілген.
1.3 Тұрғын үйді ипотекалық несиелеу тәжірибесі
Ипотекалық несиелеудің дамуының әлеуметтік және экономикалық рөлінен басқа, еліміздің банк жүйесінің тұрақтылығын және тиімділігін арттыруда және қызмет етуі үшін де тікелей үлкен мәні бар.
Ипотекалық несиелеу - ең төменгі тәуекелді банктік операцияны білдіреді. Ипотекалық несиелеуде тәуекелдің басым бөлігі қарыз алушы мен инвестордың басында болады. Банк әр түрлі ипотекалық ссудаларды (өзгермелі пайыз мөлшерінде) пайдалана отырып, өзінің тәуекелін төмендетеді. Бірақ та бұл, тек қарыз алушының несиелік қабілетін бағалауды және жылжымайтын мүлікті бағалауды дұрыс жүргізуді қажет етеді. Ипотекалық несиелеудегі тәуекелді төмендетуге ссудалардың мақсаттылық сипаты мүмкіндік береді. Жылжымайтын мүлікпен жасалатын операциялар басқа несиелік операциялармен салыстырғанда біршама тәуекелі төмен болып келеді.
2 «Қазақстанның тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» ақ-ның Қазақстан Республикасындағы әлеуметтік-экономикалық дамуындағы рөлі
2.1 «Қазақстанның тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» АҚ-ның міндеттері мен атқаратын қызметтері
Еліміздегі тұрғын үй құрылыс жинақтары жүйесі Германияның тәжірибесі бойынша құрылып, жемісті жұмыс істеуде. Кезінде неміс кеншілері пайдаланған құрылыс жинақ кассалары дами келе, тиімді жүйеге айналған. Соңғы төрт жылда Қазақстанда да игеріле бастаған бұл жүйе өзін жақсы жағынан танытып отыр. Республикада аталған жүйені негізінен Тұрғын үй құрылыс жинақ банкі іске асырады.
2.2 «Қазақстанның тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» АҚ-ның несие түрлері және оларды рәсімдеу тәртібі
Нарықтық экономикада несие - банк жүйесі маңызды рөл атқарады. Ол арқылы кәсіпорындардың, ұйымдардың және халықтың ақшалай есеп айырысулар мен төлемдері жүргізіледі, ол уақытша бос ақшалай қаражаттарды, ретінде көрсететін, оның мәнді анықтығын білдіретін сапаларын тану болып табылады. Несиенің құрылымы белгілі бір мәнге айналған және несиелік қатынастар танымының сатысы ретінде көрінеді. Ол несиеде тұрақты, өзгеріссіз қалады. Құрылымдық талдау тұрғысынан алғанда халықтың жинақтары мен табыстарын жұмылдырады және белсенді түрде жұмыс жасайтын капиталға айналдырады, сондай- ақ көптеген түрлі несиелік, сақтандыру, делдалдық, инвестициялық, сенім, кеңес беру және басқа да операцияларды орындайды.
2.3 Банк қызметтерінің негізгі қаржы көрсеткіштеріне талдау
Қаржылық талдаудың бірнеше жылдар бойындағы ғасырлық тарихы бар.Қаржылық талдаудың негізгі есептеулер мен баланстық талдау қаржы ғылым саласында жақсы өнделген болатын.Қаржылық талдау негізгі қалаушылар болып математиктер,қаржыгерлер,бухгалтерлер болып табылады.Шаруашылықты басқару әкімшілік жүйесінде балансты талдау және қаржылық есептеулер бірте-бірте шаруашылық қызметті талдауға ауыса бастады.
3 Тұрғын үйді несиелендіру саясатын дамыту және жетілдіру жолдары
2006- 2008 жылдарға арналған Бизнес - жоспарына сәйкес «Қазақстанның тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» АҚ 2006 жылы қаржылық, меркатингтік , операциялық және корпоративтік қызметінің стратегиялық мақсаттарын айқындады.
Банк капиталдың өнімділігін көтеру үшін осы жылдан кешіктірмей оның зиянсыздығына қол жеткізуді негізгі қаржылық мақсаты етіп қоюына байланысты 2008 жылы мынадай жұмыстарды жүргізуді жоспарлайды:
Қорытынды
Қорыта айтақанда, бүгінгі күні Қазақстанда жүмыс жасайтын бос жүйе: ипотекалық несиелеу жүйесі мен түрғын үй қүрылыс жинақ жүйесі бір бірімен бесекеге түспейді керісінше бірін бірі толықтырды. Мүндағы тұрғын үйді ипотекалық несиелеу жүйесі орташадан жоғары табысы бар халықтың тобына арналса, ал екіншісі орташадан төменгі табысы бар азаматтарға арналады. Көптеген елдерде бүл екі жүйе қатар жүмыс жасауда.