Қаржы саласындағы мемлекеттік басқару
Жоспар
1. Қаржы аясындағы басқару органдарының мақсат-міндеттері, жүйесі
2. Қаржы саласындағы Президенттің, өкілді және атқару органдарының құзіреттері
3. Қаржы аясын мемлекеттік басқарудың арнайы органдарының жүйесі
Бюджеттік қарым-қатынастардың ақшалық құралдардың қозғалу әдісі бойынша мыналарға бөлінеді:
А) бір жақты, бұнда ақша бір бағытта ғана қозғалады, не бюджетке (мысалы, салықтарда, ақша салық төлеушіден тек бюджетке), не бюджеттен (мысалы, бюджеттен бюджет құралын алушыға қозғалыс кезінде бюджеттік қаржылау қарым-қатынастар);
Б) екі жақты, бұнда ақша бюджетке, одан соң кейін қарай (мысалы, мемлекеттік заим (қаржы) қатынасы), немесе – бюджеттен сосын бюджетке (мысалы, бюджеттік қарызды бөлу жөніндегі қатынастар).
Бюджеттік құқық түсінігінің анықтамасы жөнінде құқықтың әдебиеттерде әртүрлі көзқарастар бар.
Ең толық түсінігі келесідей:
Республикалық бюджет жалпы мемлекеттік маңызы бар шараларды қаржыландыруға тағайындалған. Солардың арқасында мемлекет үкіметінің орталық органдары: ҚР Президенті және оның аппараты, Парламент, Үкімет, Министерствалар және басқа орталық ведомстволар, сот жүйесі, еліміздің қауіпсіздігі мен қорғанысы қаржыланады, республика деңгейіндегі өндіріс және объектілер құрылысы саласындағы арнайы құрылыс бағдарламалары және тағы басқалар іске асырылады, яғни үсталады.
Жергілікті бюджеттер әкімшілік – аймақтың ұйымдастырушылықтардың керектерін қаржыландыруға тағайындалған. Солардың арқасында жергілікті өкілді және мемлекет үкіметінің атқару органдары, жергілікті деңгейде қаржыландыру қызметін жүргізушілер, халықты жұмыспен қамтамасыз ету бағдарламасы, үй бағдарламасы, жергілікті деңгейдегі өндіріс, объектілер құрылысының бағдарламасы және тағы басқалар іске асырылады.
Қаржылық бақылау комитетін ҚР қаржы Министрінің ұсынысы бойынша ҚР Үкіметімен тағайындалып және қызметтен босатылатын төраға басқарады. Комитет заңды тұлға болып табылады және қР қаржы Министрлігінің жүйесіне кіреді.
Салық қызметінің органдары салықтық органдар мен салық полиция органдарынан құралады. Салықтық органдар өкілдік мемлекеттік органнан құралады. Қазіргі кезде бұл орган қызметін мемлекеттік табыс Минисртлігі, және аймақтық салық органдар атқарады.