Предмет: Педагогика
Тип: Бақылау жұмыс
Объем: 48 стр.
Год: 2012
|
Закрыть
|
Музыкалық педагогикадағы халықтық салт – дәстүрлер
Жоспар
Кіріспе 3
1 Музыкалық білім беру педагогикасының жалпы мәселелері 4
2 Музыкалық білім беру педагогикасының дамуы мен қалыптасуы 9
3 Қазақстандағы музыкалық білім беру педагогикасының дамуы мен қалыптасуы 15
4 Музыкалық білім беру педагогикасының өзге ғылымдармен байланысы 23
6 Музыкалық педагогикадағы халықтық салт-дәстүрлер мұрасы 29
7 Музыканы оқыту әдістері 38
8 Музыканы оқытуды ұйымдастыру 41
9 Сыныптан, мектептен тыс музыкалық тәрбие жұмысы 46
Әдебиеттер 48
Кіріспе
Музыка – адам сезiмiнiң нәзiк тiлi, яғни адамдардың бiр-бiрiмен эстетикалық тәрбие беруде адам өмiрiнде музыканың атқаратын рөлi аса зор. Сондықтан жаcтарымызды музыка мәдениетiне тәрбиелеу iсiн жан-жақты ойластырып, олардың музыкалық талғамын әрдайым дамытып отыруға мейлiнше көнiл бөлуiмiз керек.
Білім саласындағы әлемдік дамуды ескерту, Қазақстан Республикасындағы жоғары білім беруді, соның ішінде музыкалық білім беруді реформалау жоғары мектептегі музыкалық-педагогикалық процестерді ұйымдастырудың қалыптасқан негіздерін әдіснамалық-теориялық тұрғыдан терең пайымдауды қажет етеді.
Қазіргі таңда болашақ музыка мұғалімдерін даярлау ісі белгілі бір жүйеге келтіріліп жатқанымен бұл салада лайықты оқулықтар, оқу құралдары жоқ деуге болады.
1 Музыкалық білім беру педагогикасының жалпы мәселелері
Музыка өнері – адамзат қауымының пайда болуымен бірге қалыптасып, қоғам дамуының барлық сатысында өмірлік мәні зор тәрбиелік қызмет атқарып, бүгінгі күнге жеткен сарқылмас рухани қазына. Қоғамдағы мәдениеттің деңгейіне, өндірістік қатынастардың, өндірістік күштердің дамуына сәйкес, оның мақсаты мен мазмұны, сипаты, әдіс-құралдары, тәрбие формалары белгілі бір өзгеріске ұшырап отырады. Музыка өнерінің дамып, қалыптасуына жасалған ретроспективтік талдау және археологиялық мәліметтер музыкалық тәлім-тәрбиенің қоғам дамуының деңгейіне тікелей байланысты болғандығын дәлелдейді.
Музыкалық тәлім-тәрбие адамзат қауымының түрлі іс-әрекеттерінде, ойын-сауықта, еңбек ету әрекеттерінде берік орын алып отырды. Ол қоғамның мәдениетін, әлеуметтік тәжірибесін жеткізудің құралы болуымен қатар, сол қоғамның дамуына, музыкалық білімнің жинақталуына, адамдардың өмір әрекеттерінің түрленуіне байланысты әлеуметтік категория ретінде өзі де үнемі дамып, қалыптасу үстінде болды.
2 Музыкалық білім беру педагогикасының дамуы мен қалыптасуы
Музыкалық білім мен тәрбие беру адамзат өркениетінің ең терең тамырларынан бастау алады. Адамзаттың сан ғасырлық серігі болып келген музыка өнерінің тәлім-тәрбиеде алатын орнын, әсер-ықпалын, қоғам мен мәдениеттің дамуы процесінде қалыптасқан әлеуметтік, музыкалық-педагогикалық тәжірибені ой елегінен өткізіп, таразылау оның қалыптасып, даму кезеңдерін қарастыруға тікелей байланысты.
Өнердің осы түрінің адамның жан дүниесіне ықпал ету механизмдері мен оның табиғатын танып білуге ерте кездің өзінде-ақ антика ғұламалары назар аударған. Тарихи-археологиялық деректерге қарағанда, музыка ежелгі грек қауымының өмір тіршілігінде айтарлықтай орын алған және олар музыкалық тәлім-тәрбиеде жинақталған.
4 Музыкалық білім беру педагогикасының өзге ғылымдармен байланысы
Музыкалық білім беру педагогикасы – зерттеу аясы кең ғылым саласы. Зерттеу пәнінің кеңдігі өрісті болғандықтан оның мәнін тек өзге ғылымдармен байланысы негізінде ғана түсіндіруге болады.
Философия ғылымы жеке тұлға мен қоғам проблемесын қарастырады. Оның міндеті - әлеуметтік дамудың өте-мөте жалпы заңдылықтарын анықтау. Философиялық ғылымдар (диалектикалық және тарихи материализм, ғылымтану, әлеуметтану, этика, эстетика және т.б.) музыкалық тәлім-тәрбиенің мәні мен мақсаттарын анықтауға, оның адамның тұрмысы мен ой-санасына ықпал-әсерін дұрыс есепке алуға көмектеседі, тәрбие бағытын дұрыс жобалауға септігін тигізеді. Ғылым мен қоғамда болып жатқан уақиғалар жөніндегі мағлұматтармен қаруландырады.
6 Музыкалық педагогикадағы халықтық салт-дәстүрлер мұрасы
Тәуелсіз Қазақстан тарихында әлеуметтік-саяси, мәдени өзгерістермен ерекшеленетін қазіргі кезде жалпы білім беретін мектептерде оқушылардың эстетикалық тәрбиесіне жоғары талаптар қойылып отыр.
Халықтық тәлімдік, тағылымдық тәжірибесі бүгінгі таңда да өз маңыздылығын, құндылығын жойған жоқ. Халық өнері соның ішінде ән өнері ғасырдан-ғасырға өмір шежіресі болып кетті. Оның халық өмірімен тығыз байланыстылығы, тарихылылығы, ұжымдық шығармашылдық сипаты, көркем образдылығы, философиялық ой тереңдігі, көпварианттылығы, сан алуан жанрлығы тыңдарманның эстетикалық идеялын, көркемдік қажеттілігі мен қабылдаушылығын қалыптастыруда ерекше жағдай жасайды.
7 Музыканы оқыту әдістері
Музыканы оқыту білім беру мазмұны мен мақсатын дұрыс анықтаумен ғана шектелмейді. Оқыту мақсаттарына қандай амал, жолдармен жету керектігі музыкалық білім беру дидактикасындағы ең маңызды мәселе болып табылады. Себебі білім берудің тиімділігі әрдайым оқыту әдістерін дұрыс таңдауға тікелей байланысты болады.
«Әдіс» термині гректің «metodos», яғни ақиқатқа, күтілетін нәтижеге қол жеткізудің жолы, амалы деген ұғымды білдіреді. Педагогикалық әдебиеттерде әдіс ұғымына берілген көптеген анықтамаларды кездестіруге болады. Жалпы алғанда оқыту әдістері білім берудің мақсаттары мен міндеттерін шешуге бағытталған жолдар және амалдар жиынтығы болып табылады.
Оқыту әдістері келесі үш белгімен сипатталады. Олар: оқыту мақсаты, меңгерту амалы және оқыту субъектілерінің өзара әрекеттесу сипаты. Демек, оқыту әдістері төмендегілерді қамтиды:
8 Музыканы оқытуды ұйымдастыру
Мектептегі оқытуды ұйымдастыру формалары педагогика тарихындаең пікірталасты проблеме болып келді. С.И. Ожеговтың түсіндірме сөздігінде «форма – белгілі бір мазмұнымен шарттасатын түр, ұйымдастыру, құру, тип, құрылым, түзіліс» деп пайымдалса, философиялық энцоклопедияда бұл термин «мазмұнның іштей ұйымдастырылуы» - деп тұжырымдалған. Ал, оқытуға келсек, форма – ол оқыту процесінің арнайы түзілімі. Бұл түзілім оқу процесінің мазмұнына, әдістеріне, тәсілдері мен құралдарына, оқушылардың іс-әрекет етуіне сипат алады. Яки оқытудың осындай түзілімі оқу материалын меғгеру барысындағы мұғалім мен оқушының өзара әрекеттесуінде көрініс алады. Олай болса, оқыту формасы деп белгілі бір оқу материалын және іс-әрекет ету амалдарын меңгеруде мұғалім мен оқушының өзара әрекет етуінде жүзеге асырылатын оқыту процесі бөліктерінің түзілімі мен циклдарын айтамыз.
Оқытуды ұйымдастыру формалары дидактика саласындағы түрлі өлшемдерге байланысты былайша жүйеленген:
9 Сыныптан, мектептен тыс музыкалық тәрбие жұмысы
Сыныптан, мектептен тыс музыкалық тәрбие жұмысы оқушыларды қоғамдық мәні бар музыкалық іс-әрекеттерге белсенділікпен қатыстыру, бастамашылдық пен өз беттілікке ынталандыру, жеке тұлғалық музыкалық қызығушылығын арттыру негізінде музыкалық бейімділіктері мен қабілеттерін дамыту міндеттерін жүзеге асыруды көздейді.
Сыныптан, мектептен тыс музыкалық тәрбие жұмысы, мектептегі оқу-тәрбие іс-әрекетінің табиғи жалғасы әрі маңызды элементтерінің бірі ретінде, музыка сабақтарында алған білім, іскерлік, дағдыларын әрі қарай тереңдетіп жалғастырушы болып табылады. Бұндай тәрбие жұмысы оқушыларға білім мен тәрбие берудің жалпы принциптеріне бағынады. Оған бірнеше ерекшеліктер тән.
Біріншіден, сыныптан, мектептен тыс түрлі музыкалық әрекет баланың музыка сабағына ашыла бермейтін жеке-дара музыкалық қабілетін ашуға ықпал етеді.
Әдебиеттер
1 Абдуллин Э.Б. Теория и практика музыкального обучения в общеобразовательной школе: пособие для учителя. – М., 1983. – Б 260
2 Абдуллин Э.Б. Николаева Е.В. Теория музыкального образования: Учебник для студ. высш. пед. учеб. Заведений. – М., 2004. – Б. 150
3 Лихачев Б.Т. Педагогика. – М., 1993. – Б 47
4 Подласый И.П. Педагогика. – М., 1996. – Б 144
5 Пидкасистый П.И. Педагогика. – М., 1996. – Б 324
6 Сластенин В.А., Исаев И.Ф. и др. Педагогика. – М., 1997. – Б 223
7 Харламов И.Ф. Педагогика. – М., 1990. Б 132
8 Воронов В.В. Педагогика школы в двух словах. – М., 1999. – Б70
9 Апраксина О.А. Музыкальное воспитание в русской общеобразовательной школе. – М., 1948. – Б 105
10 Зарин Д.Н. Методика школьного хорового пения в связм с практическим курсом. – М., 1907. Б. 250
11 Щацкая В.Н. Музыкальное воспитание детей в юношества. – М.,1975. – Б. 65
