Предмет: Қазақстан Республикасының тарихы
Тип: Реферат
Объем: 15 стр.
|
Закрыть
|
Қаратау басындағы «Қатынқамал» үңгірі
Қоғамның тарихи дамуы кезеңдерінде көптеген елді мекендермен қалалар өзінің бұрынғы маңызын жоғалтып, кейде мүлдем құрыпта кеткен. Ал, кейбіреулері өркендеу жолына түсіп, бүгінгі күні әлеуметтік мәдени жағынан кемелденіп көркеюде. Арал теңізі мен Сырдария және Шу өзендерінің бойындағы көне қалаларды, қарт Қаратау қойнауын зерттегендердің қатарында Әл-Идриси, Жамал – Карши, Ш.Уәлиханов, А.И.Макшеев, т.б. айтуға болады.
Тақырыптың зерттелу дәрежесіне назар салсақ.
Бүгінгі қазақ халқында қаншама тарихи оқиғалар болған жерлерді айтады. Соның бірі – сонау ел басына күн туған аласапыран кезде қазақ халқына пана болған Қаратау басындаы Қатын қамал үңгірі.
Ғылыми жұмыстың деректемеік негізін мерзімді басылымдарда жарияланған ақпараттар, мақалалар, Жаңақорған аудандық мұражайының есебі мен деректер құрайды.
Қазақ халқы өз өміріндегі аса ауыр апат, зор зобалаңға тап болып, адам айтқысыз аянышты күндерді басынан кешіреді. Ата қоныс, құтты мекен, мал мүліктерінен, баспанадан айырылады. Аш - жалаңаш, жаяу - жалпы шұбырған қара халық жаздың қайнаған ыстығында ен далада қаңғырып, шөлге ұрынып, қынадай қырылады. Қыстың ақ қар, көк мұз қақаған аязында малын жоқтатып, үсіп өледі. Ашаршылыққа ұшыраған халық жол жөнекей шөптің тамырын жеп, қайыр - садақа сұрап күнелтеді. Әйелдер, балалар мен қарттар жол азабына шыдай алмай, жапан түзде қалып, аштықтан ажал құшты. Осынау аса қасіретті оқиға қазақ елінің тарихында «Ақтабан шұбырынды, Алқакөл сұлама» деп аталады. Ол жайлы мынадай аңыз бар.
Пайдаланылған сілтемелер тізімі.
1. Қазақ тарихы журналы. №2, 2005 ж.
2. Сыр бойы, 2003 ж., 8 сәуір.
3. Түркістан 2003 ж., 15 желтоқсан
4. І.Есенберлин «Көшпенділер» тарихи трилогия, 429 б., Алматы, 2004 ж.
5. І.Есенберлин «Көшпенділер» тарихи трилогия, 433 б., Алматы, 2004 ж.
6. Қазақ тарихы журналы. «Қазақ халқының жонғар феодалдарына қарсы азаттық күресі» 1994ж – №5. 71-73 бет.
7. Сыр өңірі тарихы. 1998 жыл. 66-67 бет
8. Қызылорда геологиялық зерттеу институты. ТОО «ГИИЗ» геология бөлімшесінің басқарма қызметкері Ауешева Кенжайымның жеке қолжазбасы.
9. Есламғалиұлы М. Сан қилы сауал. Алматы, 1995ж, 18-19 бет.
10. Жаңарған Жаңақорған «Тауға сүңгіп кетті» 1998жыл. 71 – 73 бет.
11. Жаңарған Жаңақорған «Жоңғарлармен шайқас» 1998жыл. 51-53 бет.
12. Жаңарған Жаңақорған «Қатынқамал» 1998 жыл 69-71 бет.
13. Жаңақорған тынысы газеті. 1991 жыл. №110. Ертасов.
«Жаңақорған тынысы» газеті бас редакторының орынбасары.
14. Ертасовтың жеке қолжазбасы.
15. Жаңақорған ауданындағы мұражай құжаты.
16. Қаратау басындағы Қатынқамал үңгірінің маңайын жекешелендірген кәсіпкер Құтыбаев Рақымбабаның қол жазбасы.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.
1. Н.Назарбаев Еуразия жүрегінде Астана, 2005 ж.
2. Н.Назарбаев Тарихт толқынында Алматы, 1999 ж.
3. Арал: Вчера и сегодня проблемы и перспективы. Аральского кризиса.
Алматы, 1997 ж.
4. К.Ахметов М.Кенжебаев, М.Киров Город на Сырдарье. Алматы, 1968 ж.
5. Ы.Қалиев, Е.Шілдебаев «Дария жағасындағы қала», Алматы 1980 ж.
6. Б.Досмамбетов, М.Киров Қызылорда «Нұрсаулет», 1990 ж.
7. А.Айдосов «Хорезмская экспедиция история и современность», Қызылорда «Тұлпар», 2004 ж.
8. Ежелгі дәуір әдебиеті Хрестоматия, Алматы 1991 ж.
9. Қазақ ССР тарихы, Алматы 1957 ж.
10. Қазақ ССР тарихы, Алматы 1977 ж.
11. Қазақ ССР тарихы Көне заманнан бүгінге дейін 5 томдық, І-4 том, Алматы 1980 – 84 ж.ж.
12. Қазақстан тарихы І-ІІ том, Алматы, 1996-98 ж.ж.
13. Қазақстан тарихы Очерктер, Алматы, 1994 ж.
14. Қазақтың көне тарихы, Алматы 1990 ж.
15. І.Есенберлин «Алтын Орда тарихы» Тарихи трилогия Алматы - 1982 жыл
16. І.Есенберлин «Көшпенділер» - Алматы Жазушы, 1986жыл 6 том.
345-346, 355-358 беттер
17. Жаңарған Жаңақорған Алматы «Әл - Фараби» 1998жыл 69-70, 71-73 б.б.
18. Қазақ тарихы № 6, 2001жыл 68-72 беттер
19. Қазақ тарихы №5, 1994жыл 71-73 беттер
20. Қазақ тарихы №3, 2004 жыл 153 бет
21. Қазақ тарихы 1995, 18-19-бет Есламғалиұлы М.
22. Сыр өңірі тарихы 66-67 бет Алматы – 1998 жыл
