Предмет: Адамгершілікке қарсы жасалатын қылмыстардың түрлері
Тип: Бақылау жұмыс
Объем: 56 стр.
Год: 2010
|
Закрыть
|
Адамгершілікке қарсы қылмыстардың тарихи -құқықтық сипаттамасы
Жоспар
Кіріспе 3
1 Адамгершілікке қарсы қылмыстардың тарихи -құқықтық сипаттамасы 8
1.1 Адамгершілікке қарсы қылмыстылықты тудыратын құбылыстар 8
1.2 Адамгершілікке қарсы қылмыстылықтың түсінігі 28
Қорытынды 46
Әдебиеттер 56
Кіріспе
Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ә.Назарбаев жыл сайынғы Жолдауында сапалы білім беру мәселесіне ерекше тоқталып, мемлекетіміздің жоғары оқу орындары түлектерінің, яғни келешек жас мамандардың біліктілік деңгейі әлемдік стандартқа сай болу керектігін атап көрсетуде. Демек, құқық қорғау органдарының болашақ кадрлары да жоғары, орта арнаулы оқу орындарының қабырғасында жүргенде-ақ біліміне біліктілігі сай, мемлекетшіл, отаншыл, әділдіксүйгіш, заң бұзушылыққа төзбейтін парасатты азамат, білімдар маман болып қалыптасуы керек.
1 Адамгершілікке қарсы қылмыстардың тарихи -құқықтық сипаттамасы
1.1 Адамгершілікке қарсы қылмыстылықты тудыратын құбылыстар
Адамгершілікке қарсы қылмыстар құрамының құқықтық сипаттамасын анықтап, оған қарсы күрестің тиімділігін арттыру үшін сол қылмыстылықты тудыратын құбылыстардың тарихи сипаттамасы мен көп қатпарлы қыр-сырын зерделеуіміз керек.
Жезөкшелік адамгершілікке қарсы қылмыстар құрамының басым бөлігін тудырушы құбылыс болып табылады, сондықтан аталған қылмыс құрамының өзге түрлеріне қарағанда көбірек зерделеуді қажет етеді.
Жезөкшеліктің ең көне анықтамасында әйелдің көпшілікке берілуі, клиенттердің жеке бастарына талғаусыздықпен қарауы және оларды жиі ауыстыруы, қызметі үшін сыйақы алуы жезөкшеліктің басты белгілері деп саналды.
Негізгі табыс көзі осы кәсіптен құралатын әйелдер кәсіби жезөкше болып табылады. Олардың құрамына зинақорлар үйлеріндегі, соларға ұқсас орындарда жалғыз жұмыс істейтін және баспанасыз, кезбелікке салынған кез келген уақытта, кез келген жерде ең төмен бағаға, тіпті бір үзім нанға денелерін сататын әйелдер де енеді. Соңғылардың көпшілігі бақылау шеңберіне ілікпейді, сондықтан олардың есебін дәл жүргізу мүмкін емес. Дегенмен, нәпсіқорлық кәсіпшілігін жүргізуші жезөкшелер қауымының құрамы олардың жоғарыда көрсетілген 3 түрінен ғана тұрмайды. Бұл қауым қызметі, лауазымы, мәртебесі, отбасылық жағдайы, қоғамдағы орны т.б. жағынан алуан түрлі жезөкше әйелдерден құралған. Дегенмен, қазіргі біздің қоғамымызда орын алған жезөкшелік пен ежелгі дәуірлердегі жезөкшеліктің сыр-сипатында едәуір айырмашылық бар.
Тарихи-құқықтық талдау нәтижесінде, порнография түсінігі Еуропада, көне дәуірдегі қоғамда пайда болғаны және эротикалық туындылардан оның ара жігін ажыратуға талпыныс жасалғаны анықталды. Көне дәуірде жезөкшелік тәрізді порнография да қылмыстық қудалауға жатқызылмаған. Тек орта ғасырларда ғана порнографияға заң бойынша тыйым салына бастаған.
Порнографияға байланысты алғашқы сот процесі 1727 жылы Англияда жүргізілген. ХІХ ғасырдың өзінде, өркениетті елдердің көпшілігінің қылмыстық-заңдық нормаларында порнографиялық материалдарды таратқаны үшін жауаптылық белгіленген.
Ресейде мұндай қылмыстық жауаптылық 1865 жылы бекітілген. Революциядан бұрынғы заңнамада аталған қылмыс құрамының обьективтік жағының белгілері анық көрсетілген. Бірақ порнография түсінігінің өзі нақты айқындалмаған.
Порнографияны таратуға алғашқы қылмыстық-құқықтық тыйым салу 1910 жылы Ұлттар Лигасы Келісімінде қарастырылды. Бұл құжат декларация сипатында болды және онда материалдық құқық нормасы белгіленбеді. 1910 жылғы Келісім порнографиялық материалдар өнімі айналымын қысқарту жөніндегі талаптар мен ұсыныстардың жалпы нормасынан тұрды. Құжаттың қылмыстық құқықтық мәні онда порнографиялық сипаттағы заттар мен материалдардың жобалы тізімі көрсетілгендігінде еді. Бұл Келісімнің тиімділігі аз болғандықтан, әлемдік қауымдастық 1923 жылы порнографиялық өнімдер айналымының алдын алу жөнінде жаңа Конвенцияға қол қояды. Онда көрсетілген әрекеттер үшін жауаптылықты негіздеу талданып көрсетілген.
Кеңестік қылмыстық құқық нормасында, (КСРО-ның 1923 жылы Женева Конвенциясын мақұлдап бекітуіне орай), 1935 жылы порнографиялық материалдарды таратуға жауапкершілік көздеу белгіленді.
РСФСР-дың 1926 жылғы және 1960 жылғы Қылмыстық Кодексі түсінігінде порнографиялық материалдар туралы ұғым қарастырылмаған, тек оларды таратудың әдістері ғана баяндалған. Оқымыстылар да порнографияны анықтаудың әмбебап белгілерін көрсете алмады. Заң қолданушы адам айыптыға қылмыстық жауапкершілік жүктерде өз пікірін және порнография мәселесі бойынша арнайы комиссияның мүшелігіне тартылған түрлі білім саласы мамандарының пікірлерін басшылыққа алды, мемлекеттік идеологияның талабын да ескерді. Мұндайда, порнографияның нақты белгілері заң жүзінде айқын көрсетілмегендіктен, жазықсыз адамды жаңсақ айыптау жиі орын алатын. Айыптау қорытындысын қайта қарау немесе оның күшін мүлде жою оқиғалары да жиі ұшырасатын..
ХІХ-ХХ ғасырларда адамзат порнографиямен күрестің проблемаларына халықаралық деңгейде назар аудара бастады. Порнографияны тарату дүниежүзілік кеңестікке жайыла бастағанын ұғынып, дереу порнографиялық өнімдерге тыйым салу жөнінде халықаралық заңнамалар қабылданды.
Қатыгездік пен күш қолдануға бас ұруды насихаттайтын туындылар, кино-, бейнематериалдар, баспа өнімдері сипатында қазақстандық қоғамға соңғы онжылдықтарда, сырттан ақпараттық тасқынмен ене бастады. Сан түрлі жаңалыққа толы жаһандану дәуірі әлеуметтік өмірімізге сыналап ене бастаған қазіргі кезеңде, біздің қоғамның әлемдік қауымдастықтан оқшаулануы мүмкін болмай қалуы нәтижесінде, жат жұрттық мәдениеттер ағыны ақпараттық кеңестік арқылы қоғамдық санаға, әсіресе жастардың санасына кері ықпал етуде.
1.2 Адамгершілікке қарсы қылмыстылықтың түсінігі
Қоғамның адамгершілік бастаулары - қоғам мүшелерін, алдымен жас ұрпақты заңдық, моральдық, өнегелік тұрғыдан тәрбиелеудің тірегі ретінде танылады. Кез келген қоғамның, мемлекеттің тағдыр-талайы, ондағы адамдардың мінез-құлқы, адамгершілік қасиеттері, мұрат-мүддесі, халықтың адамгершілік ахуалының жай-күйіне байланысты. Қоғамдық адамгершілік қоғамда үстемдік етуші тәртіп, идеялар, әдет-ғұрыптар, салт-сана, қайырымдылық пен жауыздық, әділдік пен әділетсіздік, парыз бен ар-намыс жөніндегі түсініктер нормасына және ережесі жүйесіне орнығады.
Адамгершілікке қарсы қылмыстылық түсінігіне күні бүгінге дейін ортақ құқықтық айқындама жасалған жоқ. Әр қилы тарихи кезеңдегі әр халықтың өзіне тән әлеуметтік - экономикалық тұрмысы, шаруашылығы, тұрмыс салты, этномәдениеті, әдет-ғұрпы, жөн-жобалары, этнопсихологиясы, діни, қоғамдық санасы мен моралы, мемлекеттік заңдары мен мемлекеттілігінің қоғамдық-саяси құрылысы ерекшеліктеріне қарай адамгершілікке қарсы қылмыстардың сипаты және таралу көлемі әр түрлі болды.
Қылмыстық кодекстің 275-бабының 2-тармағында осы қылмыстың ауырлататын түрлері:
а) әлденеше рет;
ә) адамдар тобы, алдын ала сөз байласқан адамдар тобы немесе ұйымдасқан топ;
б) ұлттық, нәсілдік немесе діни өштік не араздық тұрғысында;
в) күш қолдану немесе оны қолданамын деп қорқыту арқылы жасалған әрекеттер.
Егер өлгендердің мәйіті жерленген жерлер тарихи-мәдениет ескерткіштеріне жататын болса, онда оны қасақана жойған немесе бүлдіргені үшін адамның әрекеті Қылмыстық кодекстің 187-бабының 3-тармағының “б” тармақшасы бойынша сараланады.
Мәйітті қорлау әрекетіне каннибализм, жыныстық фетишизм және басқадай да жағдайлар жатуы ықтимал.
Мәйіттермен жыныстық қатынас жасаудың (никрофилия) азғындық түрін психатриялық және тергеу практикасы мынадай заңдық негізде бағалайды:
а) мәйіттермен жыныстық қатынас жасау Қылмыстық кодекстің 275-бабымен сараланады;
б) мәйітпен жыныстық қатынас жасау немесе мәйіттің жекелеген бөлігін, әдетте жыныстық мүшесін жеу мақсатында адам өлтіру Қылмыстық кодекстің 96-бабының 2-тармағының «м» тармақшасы (Жәбірленушінің органдарын немесе тканьдарын пайдалану мақсатында жасалған адам өлтіру) бойынша сараланады. Қылмыс іс-әрекет жасалған кезден, оның салдарына қарамастан аяқталған деп саналады.
