Для Казахстана

Кіріспе
Ақпараттық жүйелер (АЖ) – экономикалық объектіні басқаруға қажетті ақпаратты жинау, сақтау, жаңарту, өндеу және шығарып беру жүйесі. Экономиканы басқарудың әр түрлі деңгейлері мен салаларына қызмет көрсететін АЖ – ның айырмашылығына қарамай, олар келесі ерекшеліктермен сипатталады:

1 Есептің қойылымы (мақсаты, шарты, программаның қандай болу керектігі)
Мәліметтер базасы - деп деректердің электрондық сақтаушысын айтады. Оларға қатынас, бір немесе бірнеше компьютерлер көмегімен іске асады. Әдетте деректер базасы деректерді сақтау үшін жасалады.
Мәліметтер базасы – ақпаратты сақтауды және де мәліметтерге ыңғайлы, тез кіруді қамтамасыз етеді. Мәліметтер базасы өзінен белгілі бір ережелерге сай құрылған деректер жиынтығын құрайды. Деректер базасындағы ақпарат:

1.1 Кiру құжаты
Кiру құжаты – бұл ақпараттық жүйелер функциясының орындалуына қажет, клавиатурадан терiлген, құжат, мәлiмет, сигнал түрiнде берiлетiн ақпарат.

1.1.1 Мәліметтер базасын құру техникасы
Қарапайым ақпараттық жүйенi құруда Delphi-дiң МБ-мен жұмыс iстеуiн қарастырайық. Бұл АЖ-нi код жазбай-ақ атқаруға болады. Барлық керектi операциялар Database Desktop, форманың конструкторы, объектiлер инспекторы көмегiмен жүзеге асады. АЖ-де жүмыс iстеу келесi басты кезеңдерден тұрады:

1.1.2 Мәліметтер базасының кестесін құру
Деректер базасын құрайтын кестелер қатты дискідегі каталогта тұрады. Кестелер файлдарда сақталып, бөлек құжаттарға немесе электрондық кестелерге ұқсас. Кестелерді көшіруге, орнын ауыстыруға болады. Бірақ, құжаттарға қарағанда, деректер базасының кестелері көпқолданбалы қатынау режимін қолдайды, яғни бірнеше қолданбалармен бір мезгілде қолданылуына болады.

1.1.3 Кестенің қасиетін беру
Validity Checks – бұл қасиет кестенің мәндерінің дұрыстығын тексереді.
Table Lookup – бұл бөлім берілген кестенің өрісін басқа көрсетіліп отырған кестенің өрісімен байланысын көрсетеді. Table Lookup – ті таңдағанннан кейін Define – аңықтау батырмасы шығады. Бұл терезеде драйверлер мен псевдонимдерді қолдана аламыз.

1.2 Шығу құжаты
Кейбір кезде пайдаланушыға қазіргі уақыттағы мәліметтер қоры жайлы отчет керек болады. Сондықтан отчетті құру өте қажет. Ол үшін жаңа форма ашып Table – дің компонентің орналастырып, мәліметтер қорының кестелерімен байланыстырамыз (біздің жағдайда ол darik). Оның Active қасиетіне True мәнін қоямыз. Бұл жерде Table1 darik кестесімен байланыстырылып, мәліметтердің негізігі жинағы болады.

2 Программалық жабдықтау
Программалық жабдықтау деп, ТЖЖ–ны жұмыс істетуде жабдықтайтын АЖ–ның қызметін жүзеге асыратын программалардың бірігуін үғуға болады. Ол математикалық жабдықтау негізінде құрастырылып және оның нақты «жұмыс істейтін» пішіні болады. Программалық жабдықтау екі бөлімнен тұрады: жалпы программалық жабдықтау, арнаулы программалық жабдықтау.

2.2 Мәліметтерді іздеу
Жазбаларды іздеу, белгілі - бір шарттарды қанағаттандыратын, сол жазбаға өту дегенді білдіреді. Іздеу көбінесе фильтрацияға ұқсайды, себебі іздеу процессінде белгілі шартқа сәйкес жазбаларды тексереді. Айырмашылығы тек іздеуде жазбалар саны мәліметтер жинағында өзгермейді.
Біздің программада жазбаларды жол бойынша іздейміз. Ол үшін Locate және Lookup амалдары қолданылады.

Қорытынды
Аталмыш курстық жұмыс өз деңгейінде жазылды. Қойылған алғышарттардың барлығы орындалып, ең бастысы АТС тақырыбына құрылған мәліметтер базасының бүтінділігі сақталды, программа пайдаланушының кез-келген дерлік сұранысын орындауға қабілетті, барлық жүктелген операциялар(келтірілген мәліметтерді өңдеу, толықтыру,өшіру, қосу, іздеу, сұрыптау, реттеу, кескіндеу, өзгерту, т.б.) толыққанды орындалады.

Қолданылған әдебиеттер тізімі
1. А.Я. Архангельский. Программирование в Delphi7. Москва, 2004ж.
2. А. Хомоненко, В. Гофман, Е. Мещеряков, В. Никифоров. Delphi 7. Санкт – Петербург, 2004ж.
3. С. В. Федотова. Создание Windows – приложениий в среде Delphi. Москва, 2004ж.
4. А. Я. Архангельский. Приемы программирования в Delphi. Москва, 2003ж.

Андатпа
Бұл курстық жұмыста мынандай мәселелер қарастырылған:
Кіріспе бөлімінде жалпы ақпараттық жүйелер және олардың қызметі туралы айтылады.
Есептің қойылымын сипаттау бөлімінде курстық жұмыстың мақсаты, шарты, программаның қандай болу керектігі қарастырылады.
Кіру құжаттарында мәліметтер базасын құру техникасы, мәліметтер базасының кестесін құру, кестенің қасиетін беру, dBase және Paradox форматының кестелерін құру туралы сөз болады.
Шығу құжаттарында пайдаланушыға қазіргі уақыттағы мәліметтер қоры жайлы отчет беру туралы айтылады.
Программалық жабдықтау бөлімінде мәліметтерді іздеу қалай жүзеге асатыны, толық сызба – нұсқасы беріледі.