Жазықтықтардың құрастыру әдістері
Жоспар
1 Жазықтықтардың құрастыру әдістері 3
1.2 Винттік жазықтық 4
1.3 Көпқырлылар 5
1.5 Дұрыс көпжақтылар 7
1.5.1 Дұрыс алтықабырғалы бет 8
1.5.2 Дұрыс сегізқабырғалы бет 9
1.5.3 Дұрыс он екі жақтық бет 10
1.5.4 Дұрыс жиырмажақты бет 10
Әдебиеттер 11
1 Жазықтықтардың құрастыру әдістері
Жазықтықтардың құрастыру әдісінің екі негізгі түрі бар – сызықтың немесе жазықтықтың қозғалуымен қарастырайық, бұл жағдайда ф жазықтығы көптеген жағдайда орналасады l1, l2, қозғалысы мен пішіні кейбір заңдарға сүйенеді. Бұл сызықты құраушы деп атайды.
1.2 Винттік жазықтық
Винттік жазықтықты коноидтің дербес жағдайы ретінде қарастыруға болады. Түзусызықты құраушы екі бағыттаушы арқылы орын ауыстырады, олардың біреуі - қисық (винттік сызық немесе гелиса), екіншісі - түзу.
Бұндай жазықтықты - геликоид деп атайды.
Егер құраушысы винттік сызыққа перпендикуляр болса, онда геликоидті түзу деп атайды. (2 сурет)
1.3 Көпқырлылар
Көпқырлылар - деп бірнеше жазықтықтармен шектелген кеңістіктегі бөлігін атаймыз. Кейбір химикалық заттарда кристалдық структура бар, ал кристалл бұл – көпқырлар.
Сондықтан көпқырлыларды танып білу ал кристаллографтың құраушы бөлімі болып келеді. Әрбір көпқыр көпқырлыларды шектейтін көпбұрыш шектерден, бүйірлердің қиылысу сызығы – қабырғадан және қабырғалардың қиылысу нүктесі - төбеден тұрады.
Көптеген көпқырлылардан олардың негізгі түрлерін бөліп көруге болады: призма, пирамида және дұрыс көпқырлылар (дұрыс призма мен дұрыс пирамида да жатады).
1.5 Дұрыс көпжақтылар
Дұрыс көпжақтылар - деп барлық бүйір қабырғалары дұрыс, тең көпбұрыштардан тұратын көпжақтар. Сондықтан дұрыс көпжақтыларда барлық жазықтықтар, көпжақтылар және екі бүйірлі бұрыштар тең. Көпжақтылардың әрбір төбесінде үш көпбұрыштан кем емес түйісу керек, ал дұрыс көпбұрыштарда барлық бұрыштар тең, онда көпбұрыштың бұрыш шамасы 2р/3 кем болу керек. Дұрыс алтыбұрышта бұрыштар 2/3 –ке тең болуы керек. Сондықтан дұрыс алтыбұрышта бүйірі алты бұрышты болуы мүмкін емес. Дұрыс көпжақтылардың бүйірі ретінде дұрыс үшбұрыштар, төртбұрыштар және бесбұрыштар болады. Дұрыс төртқабырғалық немесе тэтраэдр
1.5.1 Дұрыс алтықабырғалы бет
Дұрыс алтықабырға немесе гексаэдр (7 сурет) – табаны мен бүйір қабырғалары квадрат болып келетін призманың дербес жағдайы болып келеді.
Әдебиеттер
1 Боголюбов С. К., Воинов А. В. Черчение : учебник для машиностроительных специальностей средних специальных учебных заведений. – 2-е изд., перераб. и доп. – М. : Машиностроение, 1984. –304 с.
2 Власов М. П. Инженерная графика. – М. : Машиностроение, 1979. – 285 с.
3 Годик Е. И., Хаскин А. М. Справочное руководство по черчению. - 4-е изд., перераб. и доп. – М. : Машиностроение, 1974. –696 с.