Предмет: Тарих
Тип: Бақылау жұмыс
Объем: 16 стр.
Год: 2012
|
Закрыть
|
XХ ғасырдың 1 жартысындағы қазақ мәдениеті
Жоспар
Кіріспе 3
1 XХ ғасырдың 1 жартысындағы қазақ мәдениеті 4
1.1 ХХ ғасырда қазақ мәдениеті 4
1.2 Қазақ мәдениетінде идея - жанның мәңгілігі 6
Қорытынды 15
Әдебиеттер тізімі 16
Кіріспе
Қазақтың ХХ ғасыр мәдениеті Абайдан басталған қазақ мәдениетіндегі тың сарым ХХ ғасырдың бас кезінде ары қарай жалғасты.Қазақ мәдениеті ХХ ғасырды әрі үмітпен, әрі түңілумен қарсы алды. Дүниежүзілік техникалық және демократиялық прогресс Азия орталығына да жете бастады. Ұлттық идея темір тордағы халықты толғандырып, оны азаттық үшін күресуге ұмтылдырды. Әрине, ұлт-азаттық күреске бүкіл Ресей империясын қамтыған революциялық және реформалық қозғалыстар да әсерін тигізді. Алайда Қазақстандағы толқулар тек орыс революционерлерінің ықпалымен болды деу жаңсақ пікір. Бірде-бір ресейлік саяси ұйым мен белгілі қайраткерлер империяны таратып, басқа ұлттарға азаттық әперу туралы мәселе көтермеді.
1 XХ ғасырдың 1 жартысындағы қазақ мәдениеті
1.1 ХХ ғасырда қазақ мәдениеті
Өзіне тусыған халықтардағы сияқты Қазақстандағы мәдени қайтадан жаңғыру орыс экспансиясына қарсы шығудан басталды. ХХ ғасырдың басында қазақтан шыққан алғашқы саяси қайраткерлердің бірі Міржақып Дулатов қазақ халқының манифесі - «Оян, қазақ!» өлеңін жариялады. Ол тұңғыш рет халықты ашық күреске шақырған ұран тастады:»Қазақстаннан болған социал-демократтарға бір ауыз сөз айтамын: Еуропаның пролетариясы үшін қанды жас төгуіңіз пайдалы, бірақ өз халқыңыз қазаққа артық назар салыңыз, орыстың қара халқының күнелтуі ауыр, сонда да алды ашық.Қазақ халқы алты миллиондық бір ұлы тайпа бола тұрып, басқа халыққа қарағанда жәрдемсіз азып-тозып кетер». Міржақып саяси мәселелермен қоса өз шығармасында қазақ мәдениетін тұтықтан шығаратын жолдар іздейді.Ең алдымен мәдени тоқыраудың себебін М.Дулатов бодандықтан көреді.
1.2 Қазақ мәдениетінде идея - жанның мәңгілігі
Қазақ мәдениетінде бұрыннан келе жатқан идея – жанның мәңгілігі. Әл-Фараби мен Қожа Ахмет Иассауи, Абай мен Мағжан жалпы Шығыс ғұламалары бойынша, адамның дүниедегі тіршілік ету мағынасы жанның мәңгілігімен айқындалады. Әйтпесе өмір мазмұны жануарлық күн көруден алыс кетпек емес. Әлем адамға бағыт беретін жол көрсетуші, мәңгілік пен шексіздіктің кепілі – Нұр. Оған адамның жай ақылы жетпейді, оны аңғару, түсіну, жан дүниеңмен қабылдау қажет.
Қорытынды
1991 жылдан бастап Қазақстан – тәуелсіз мемлекет. Ата заң бойынша, ол қазақ халқының өзін-өзі билейтін елі және басқа этникалық топтарға тең құқықтықты қамтамасыз етеді.
